درحال مشاهده: نقش آب در معماری

,.


ادعونیاهدای خون
موسسه محک
اهداء عضو

نقش آب در معماری

۱۳۹۵/۰۴/۰۵
17:28
امیرحسین ستوده بیدختی
 | 
نقش آب در شکل گیری نخستین زیستگاه های انسانی پاسخی است به یک نیاز زیستی. اما وقتی فراتر از یک نیاز، خانه سازی و بنای مجموعه های مسکونی بار فرهنگی می گیرد، معماری پدید می آید و آب در زندگی انسان جایگاه هنری پیدا می کند و از خلاقیت هنرمندان و معماران مایه می گیرد. درک مفهوم آب در معماری همان درک معماری آب است. درک قوانین فیزیکی رفتار آب، احساسات ما در مقابل کنش و واکنش آب و مهمتر از همه نقش و تمثیل و ارتباط آن با زندگی انسان ها است. آب استعاره ای متناقض است و به همراه خاک، آتش و هوا، عناصر چهارگانه تشکیل دهنده جهان هستی به شمار رفته است.

آب یکی از عناصر طبیعی به شمار می رود که ماهیتی تغییر ناپذیر دارد. هرجاکه ظاهر می شود، کاربرد آن باید منعکس کننده برداشت طراحان و سازندگان از طبیعت باشد. دسترسی به منابع آب از دیرباز به عنوان یکی از مهم ترین عوامل موثر در مکان یابی شهری مورد توجه بوده است. بررسی کلی جغرافیایی شهرهای ایران به خوبی وابستگی میان زندگی شهری و دسترسی به منابع آب را نشان می دهد. فلات ایران به دلیل تنوع اقلیمی و چشم انداز محیط طبیعی درهمه جا از منابع آب سطحی مطمئن برخوردار نیست، زیرا همان طور که آب های سطحی زمین، چون دریا و رودخانه و دریاچه در معماری و به وجود آمدن آن نقش دارد، دربسیاری از مناطق که از این منابع سطحی به دورهستند، نیاز مردم از راه منابع زیرزمینی، چون قنات و چاه ها حاصل می شود. .

ساحل رودخانه ها بستر پیدایش و رشد بیشتر فرهنگ های کهن جهان است. در ایران نیز هرجا رودخانه ای جاری بوده، به سرعت و شتاب فرهنگی افزوده است وخود نیز در درون فرهنگ جا باز کرده است. و باید گفت آب در گذشته های بسیار دور باعث به وجود آمدن مراکز حیاتی و روش اقتصادی وشهرنشینی بوده است.

پیش از ظهور اسلام، در ایران، معماری در کنار آب و دردامن طبیعت بدون آنکه آن را مخدوش سازد، حضور خودرا اعلام می کند ونقش آب بیشتر نقش تجردی است. نیایش گاه ها و معابد وآتشکده ها درکنار آب و درنهایت احترام به وجود آب شکل گرفت. گویی آب گذزگاه انسان برای ورود به دنیای دیگر بود. آب نقش معنوی خود را در معماری ایران نشان داد، به گونه ای که گردش آب نمایش تجردی آب درطبیعت است وتمام جوهر وخواص آب به صورت مجرد که ظاهرا جنبه نمایشی پیداکرده و در نیایش آب منظور بوده است.

پس رودخانه ها وچشمه ها و دریاچه ها دارای جایگاه آیینی و اعتقادی بودند. این جایگاه به خودی خود شکل نمی گرفت. ساخت و وجود بنای مکان ها بود که باورها و افسانه ها و آداب و رسومات را متجلی می ساخت. آب هایی که از دهانه سراب های بزرگ از دل کوه و درون غار و ازمیان سنگ وخاک بیرون می زند و روی زمین جاری می شوند، چشمه های کوچک و بزرگی هستند که ازمیان سنگ وصخره می جوشند و درساخت بناهایی که در اطراف آنها ساخته می شود نقش مهمی دارند. و در اینجا می بینیم که دو عامل آب وصخره در امر احداث بناهای بوجود آمده نیز مدخلیت دارند. پس همانطور که آب در ساخت باغ نقش دارد، باغ نیز در به وجود آمدن شهر نقش خود را ایفا می کند. تحولات مربوط به شهرها و رابطه ساختار میان باغ وشهر آن چنان است که می توان از سویی باغ را شهر و شهر را باغ نامید و از سوی دیگر باغ را به مثابه کارگاه طرح اندازی شهز تلقی کرد که نمونه این مطلب را می توان درگفتار <کلاریخد>، سیاح دوره تیموری بیان کرد که رابطه ساختاری میان باغ شهر در آن شهر موقت که درازای سراپرده ها وخرگاه ها وخیمه هارا به روشنی بازسازی کرده است.

نمونه دیگر این باغ شهر را در اصفهان می توان دید و چهارباغ و کو چه هایی که در جهات مختلف آن امتداد داشت و این یکی از اصول طرح اندازی شهری بود.

در ایران باستان، معماری به سوی آب حرکت می کند و درکنار آن آرام می گیرد. ولی در دوره اسلامی آب در معماری حالت کاربردی پیدا می کند و معماران آگاهانه سعی می کنند تا به طبیعت تسلط یافته و آن را به نظم بکشانند و باشناخت قوانین فیزیکی و رفتار آب و درک نقش و تمثیل و ارتباط آن با انسان آب را به درون معماری بکشانند. آب در شکل های هندسی در اکثر بناها متجلی می شود و به نوعی مرکزیت وحدت معماری در آب شکل می گیرد. حرکت پرموج آن در مفاهیم مذهبی و ادبی هنری در فرهنگ ما جاری می شود. به این ترتیب آن چنان در ساخت و ترکیب بناهای ما وارد می شود که عملانمی توان آن را ازشکل ساخته شده جدا دانست. آب در مرکز کوشک ها وباغها و غیره ظاهر می شود. در مناطق کویری، آب کمیاب و زندگی بخش سبب شکل گیری معماری آب انبار ها و پایاب ها و رباط ها و یخچال ها می شود. و به گونه ای دیگر خودرا نشان می دهد.

آب در باغ و کوشک، نهر ها و آب نماها و جویبار و حوض و استخر و فواره ها را به وجود می آورد و هرکلام از اینها نمایانگر تسلط انسان به طبیعت است. تا تمام اینها را درکنار خود به نمایش بگذارد. آب در معماری حوض ها به عنوان سمبل آب راکد استفاده می شود و به اشکال هندسی منظم، عامل تکمیل کننده بنا می شود.

حوض های جلو بناها مکمل معماری شده و مانند آیینه آنها را در خود منعکس می کند. حوض هایی که در معماری مساجد شاهد هستیم نیز غیر از نقش تطهیر، جنبه نمادین پیدا کرده و آب هم نماد زندگی و هم نماد مرگ را به وجود آورده است. و انسان را هم از نظر جسمی پاک می کند و هم از نظر روحی و به طور کلی اینجاست که درک مفهوم آب در معماری همان درک معماری آب است.

تشریح کامل فرايند اسمز معكوس - پنجشنبه بیست و دوم مهر ۱۳۸۹
علل استفاده از ازن به عنوان گند زدا - چهارشنبه بیست و یکم مهر ۱۳۸۹
نگاهی به جریان سیال در لوله - چهارشنبه بیست و یکم مهر ۱۳۸۹
پمپ های گریز از مرکز و کاویتاسیون در پمپ ها - سه شنبه بیستم مهر ۱۳۸۹
نحوه عملكرد رزين در سيستم سختي گير - سه شنبه بیستم مهر ۱۳۸۹
شرح کاملی از سختی آب - دوشنبه نوزدهم مهر ۱۳۸۹
استفاده از ازن در استخرهای شنا - دوشنبه نوزدهم مهر ۱۳۸۹
مراحل اجراي استخرهای شنا - یکشنبه هجدهم مهر ۱۳۸۹
دیونایزر ( آب بدون یون) - یکشنبه هجدهم مهر ۱۳۸۹
پيرامون لوله هاي پليمري - شنبه هفدهم مهر ۱۳۸۹
انتخاب اندازه مناسب برای سیستمهای پمپاژ - شنبه هفدهم مهر ۱۳۸۹
خوردگی و عوامل موثر بر آن - جمعه شانزدهم مهر ۱۳۸۹
بررسي تصفيه فاضلاب صنايع شوينده به كمك فرايند انعقاد در مقياس آزمايشگاهي - جمعه شانزدهم مهر ۱۳۸۹
لوله PP فاضلابی اورینگی Push-Fit PP Pipe - پنجشنبه پانزدهم مهر ۱۳۸۹
مروری بر تاریخچه تصفیه آب - پنجشنبه پانزدهم مهر ۱۳۸۹
شمارش ذرات چگونه می تواند بهبود کیفیت آب شود؟ - چهارشنبه چهاردهم مهر ۱۳۸۹
دوره طرح در سیستم های انتقال و توزیع آب - چهارشنبه چهاردهم مهر ۱۳۸۹
مقایسه‌ی کلروفریک و سولفات آلومینیوم(آلوم) - سه شنبه سیزدهم مهر ۱۳۸۹
کاربرد انواع فیلتر در تصفیه فاضلاب صنایع فلزی - سه شنبه سیزدهم مهر ۱۳۸۹
پس ماندهای ناشی از تصفیه آب و روش های دفع آن - دوشنبه دوازدهم مهر ۱۳۸۹
کاویتاسیون در پمپ های سانتریفیوژ - دوشنبه دوازدهم مهر ۱۳۸۹
لوله های کامپوزیتی - یکشنبه یازدهم مهر ۱۳۸۹
تصفیه پساب و فراوری لجن - یکشنبه یازدهم مهر ۱۳۸۹
کاربرد مدل شبکه فاضلاب در جوامع طرحی برای آینده - یکشنبه یازدهم مهر ۱۳۸۹
ضدعفونی آب با استفاده از نور ماوراء بنفش ( UV ) - یکشنبه یازدهم مهر ۱۳۸۹
فلوئور زنی Flouridatin - یکشنبه یازدهم مهر ۱۳۸۹
تصفیه آب در داخل زمین - شنبه دهم مهر ۱۳۸۹
بررسی کارایی روش الکترولیز در حذف فسفر از پساب تصفیه خانه های فاضلاب - شنبه دهم مهر ۱۳۸۹
انعقاد و بهینه سازی آن در فرایند تصفیه آب - جمعه نهم مهر ۱۳۸۹
Iony - جمعه نهم مهر ۱۳۸۹
سختی گیر و روسوب گیرهای الکترونیکی - پنجشنبه هشتم مهر ۱۳۸۹
مراحل تصفيه فاضلاب - پنجشنبه هشتم مهر ۱۳۸۹
تصفیه خانه چغازنبیل، قدیمی ترین سازه تاریخی آبی دنیا - چهارشنبه هفتم مهر ۱۳۸۹
قنات - چهارشنبه هفتم مهر ۱۳۸۹
تاریخچه سد سازي در ایران - سه شنبه ششم مهر ۱۳۸۹
تصفيه آب - سه شنبه ششم مهر ۱۳۸۹
ویژگیها, عجایب, گفته ها و ناگفته ها, درباره آب - دوشنبه پنجم مهر ۱۳۸۹
تبديل واحد هاي مورد نياز مهندسی آب - دوشنبه پنجم مهر ۱۳۸۹
علل فرسودگي و تخريب سازه هاي بتني - یکشنبه چهارم مهر ۱۳۸۹
هیدرولوژی و سهم ایرانیان در پیشرفت هیدرولوژی - یکشنبه چهارم مهر ۱۳۸۹
صد روش برای صرفه جویی در مصرف آب - شنبه سوم مهر ۱۳۸۹
آشنايي با فرايندهاي تصفيه آب در تاسيسات بزرگ - شنبه سوم مهر ۱۳۸۹
آب،گنج هزاره سوم - جمعه دوم مهر ۱۳۸۹
اجراء پروژهٔ جمع آوری و تصفیهٔ فاضلاب در تهران ضرورتی اجتناب ناپذیر - جمعه دوم مهر ۱۳۸۹
فواید خوردن آب - پنجشنبه یکم مهر ۱۳۸۹
آب و خاک - پنجشنبه یکم مهر ۱۳۸۹
کلیات هیدرولوژی ایران - چهارشنبه سی و یکم شهریور ۱۳۸۹
روش هاي فوق پيشرفته براي گندزدايي آب - چهارشنبه سی و یکم شهریور ۱۳۸۹
مضرات و فواید آب سخت - سه شنبه سی ام شهریور ۱۳۸۹
افزايش CO2 اتمسفر منجر به افزايش آب رودخانه ها مى شود - سه شنبه سی ام شهریور


مرجع تخصصی آب و فاضلاب

برچسب‌ها: آب , معماری

لیست مطالب

سعی بر آن است که مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب شامل مسایل ، مقالات و اخبار عمران آب و فاضلاب,آب و فاضلاب و به صورت تخصصی فرآیند های تصفیه آب و فاضلاب،مهندسی آب و فاضلاب و صنعت آب و فاضلاب باشد.
دانشنامه آنلاین آب و فاضلاب
رشته های مرتبط:مهندسی عمران آب و فاضلاب،مهندسی تکنولوژی آب و فاضلاب،مهندسی آب و فاضلاب،محیط زیست،مهندسی بهداشت محیط،مهندسی آب،مهندسی شیمی و...


امیرحسین ستوده بیدختی
تمامی حقوق این وب سایت متعلق به مرجع تخصصی آب و فاضلاب است. |طراحی و توسعه:امیرحسین ستوده بیدختی|