مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی کارایی روش فیلتر اسیون مستقیم در حذف آلاینده ها از پساب تصفیه خانه فاضلاب صاحبقرانیه 
عبدالمطلب صید محمدی - عضو هیئت علمی گروه مهندسی بهداشت محیط ، دانشکده بهداشت ، دانشگاه علو
سیمین ناصری (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۳۹)
عضو هیئت علمی گروه مهندسی بهداشت محیط ، دانشکده بهداشت ، دانشگاه علو
امیر حسین محوی - عضو هیئت علمی گروه مهندسی بهداشت محیط ، دانشکده بهداشت ، دانشگاه علو
کاظم ندافی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۲۴۹)
عضو هیئت علمی گروه مهندسی بهداشت محیط ، دانشکده بهداشت ، دانشگاه علو
چکیده مقاله:
امروز بسیاری از اجنماعات در سراسر جهان با محدودیتهای تامین نیازهای آبی مواجه هستند . از اینرو بازچرخش و استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده بعنوان یک گزینه مناسب در مدیریت صحیح منابع آبی مطرح شده است. در برنامه ریزی برای استفاده مجددو باز چرخش فاضلاب دستیابی به استانداردهای کیفی آب جهت استفاده مجدد در هر یک از بخشهای کشاورزی ، تغذیه آبهای زیرزمینی ، صنعت ، پرورش ابزیان و .... ضروری است. در این پژوهش کارایی و تاثیر روش فیلتراسیون مستقیم با کاربرد فیلترهای چند بستری در حذف مواد جامد معلق ، کل فسفر ، کل ازت کجلدال و مواد آلی قابل تجزیه بیولوژیکی مورد مطالعه قرار گرفته است. بخش اصلی پایلوت مورد نظر را ستونی به ارتفاع 2 متر و سطح مقطع 36 سانتی متر مربع از جنس پلکسی گلاس تشکیل داده است . مدیای فیلتر را 40CM آنتراسیت د ربالاترین لایه ، 25CM سیلیس در میانه و 10CM گارنت در پایین ترین لایه تشکیل داده است . مطالعه بر روی پساب تصفیه ثانویه ( تصفیه صاحبقرانیه تهران ) انجام گرفت . کلرور فریک به عنوان ماده منعقد کننده انتخاب گردید . پساب مذکور از طی عملیات انعقاد و لخته سازی در سه بار سطحی(m3/m2hr)( 5 ، 8 ، 12 ) از صافی عبور داده شد . میانگین غلظت آلاینده های پساب خروجی از تصفیه خانه ( ورودی به فیلتر) در خصوص مواد جامد معلق 18mg/l کل ازت کجلدال 4/9mg/l و مواد آلی قابل تجزیه بیولوژیکی 16mg/l بوده است. کارای این روش فیلتراسیون در حذف 79TP و 72 و 67/5 درصد حذف 87TSS و 86/7 و 86/4 درصد ، حذف 14/5TKN و 7 و 5/5 درصد حذف 80BOD5 و 74 و 68 درصد در سه با سطحی مختلف می باشد . همچنین غلظت بهینه ماده منعقد کننده ( فرمول در متن اصل مقاله ) و مدت زمان کارکرد فیلتر به ترتیب 29 و 27 و 23 ساعت بوده است. با استفاده از این روش تصفیه پیشرفته فاضلاب می توان به استانداردهای دفع و استفاده مجدد از فاضلاب جهت استفاده در مصارف مختلف غیر شرب شهری دست یافت.
کلیدواژه‌ها:
تصفیه پیشرفته فاضلاب ، فیلتراسیون مستقیم ، استفاده مجدد ، فیلتر چند لایه

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله مدیریت فاضلاب در اجتماعات کوچک و مناطق روستایی کشور (مطالعه موردی روستاهای استان قم)
محمد فهیمی نیا - عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت قم و مشاور شرکت تحقیقات و بهبود بهره وری
امیرحسین محوی - عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران
چکیده مقاله:
تأسیسات فاضلاب روستایی از جمله تأسیسات زیربنایی در مناطق روستایی است که در ارتقاء سطح بهداشت عمومی و حفاظت از محیط زیست نقش اساسی دارد. از مجموع 363 روستای دارای سکنه در استان با جمعیتی بالغ بر 75279 نفر حدود 40% روستاها و 78% خانوارها (98% روستاهای بالای 20 خانوار) تحت پوشش شبکه های آب آشامیدنی بهداشتی قرار دارند. اینک لازم است ضمن ادامه جهاد و تلاش برای تأمین، تصفیه و توزیع آب شرب دیگر روستاهای استان و نگهداری و بهره برداری صحیح از تأسیسات موجود برای دفع بهداشت فاضلاب آنها که تا بحال هیچگونه بررسی و اقدام جامعی بعمل نیامده است برنامه ریزی لازم صورت گیرد. با توجه به اهمیت این موضوع پژوهش حاضر با هدف شناخت وضعیت فعلی دفع فاضلاب در روستاهای استان قم، اولویت بندی روستاها از نظر نیاز به تأسیسات فاضلابی و ارائه راهکارهای مناسب جمع آوری، تصفیه و استفاده مجدد فاضلاب در این مناطق برنامه ریزی و به مورد اجرا گذاشته شد. بررسی وضعیت موجود دفع فاضلاب در مناطق روستایی استان قم که از طریق جمع آوری اطلاعات از شرکت آب و فاضلاب روستایی و سایر سازمانهای ذیربط و با بازدید از روستاها انجام شد، نشانگر آن است که تعداد زیادی از روستاهای استان با مشکل دفع فاضلاب موجه بوده و فاضلاب آنها بدون تصفیه در چاههای جاذب، معابر و کوچه ها، مسیل ها، آب های سطحی و اطراف روستاها دفع می گردد و تنها در پنج روستا مطالعات دفع بهداشتی فاضلاب توسط شرکت آب و فاضلاب در حال انجام است. در ادامه تحقیق پس از انجام مطالعات کتابخانه ای و جمع آوری اطلاعات و شناسایی وضع موجود دفع فاضلابها در سطح روستاهای استان، جهار روش جمع آوری فاضلاب شامل: تحت فشار، تحت خلاء، متعارف ساده شده و ثقلی با قطر کوچک و چهار روش تصفیه و دفع فاضلاب شامل چاه جاذب، تصفیه مقدماتی به همراه تصفیه تکمیلی با کاربری زمین، برکه تثبیت و سیستمهای راکتوری برای استفاده در روستاهای استان انتخاب و با معیارهای مشخصی با هم مقایسه و جهت استفاده در دسته های مخلتف روستاهای استان اولویت بندی شدند. پس از مشخص شدن روشهای مناسب جمع آوری، تصفیه و استفاده مجدد فاضلاب، برنامه اولویت بندی روستاها تدوین و با معیارهای 11 گانه نسبت به اولویت بندی روستاهای منتخب مورد بازدید و کل روستاهای استان از نظر نیاز به مطالعه واحداث تأسیسات جدید فاضلابی بدلیل عدم جوابگو بودن وضع موجود دفع فاضلابها اقدام گردید. یادآوری می گردد از بین روستاهای استان حدود 90روستا (کلیه روستاهای بالای 50 خانوار و تعدادی نیز کمتر از 50 خانوار) با عنوان روستای نمونه انتخاب و پس از بازدید، روشهای مناسب جمع آوری، تصفیه و استفاده مجدد فاضلاب آنها مشخص گردید. امید آ«که نتایج این تحقیق که در سطح کشور برای اولین بار در استان قم انجام پذیرفت مورد استفاده سازمانهای ذیربط و سایر استانها قرار گیرد.
کلیدواژه‌ها:
وضعیت موجود، اولویت بندی، جمع آوری فاضلاب، تصفیه فاضلاب، استفاده مجدد، روستاهای استان قم

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله مدیریت فاضلاب های (زهاب های) کشاورزی
محمد فهیمی نیا - عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت قم و مشاور شرکت تحقیقات و بهبود بهره وری
چکیده مقاله:
نیاز فرآینده به غذا و نیاز به محصولات کشاورزی و در نتیجه آن افزایش تقاضا برای آب از یک سو و اثرات زیان بار زیست محیطی و بهداشتی فاضلابهای ناشی از فعالیتهای کشاورزی بر زیست بوم های طبیعی، منابع آبی پذیرنده و سلامتی انسانها با پرورش ناقلین و انتقال بیماریهای مختلف از سوی دیگر، محققین را بر آن داشته است که در جستجوی روش ها و فنونی باشند که همراه با کاهش پیامدهای زیان بار و ناگوار فاضلاب ها یا زهاب های کشاورزی امکان استفاده مجدد از آنها را برای تأمین بخشی از نیازهای آبی فراهم آورند. اولین قدم برای ارائه هر گونه راهکار و مدیریت صحیح در خصوص فاضلاب های کشاورزی شناخت دقیق مشخصات کمی و کیفی این گونه فاضلاب است اهمیت این مسئله با توجه به اینکه در مکانهای مختلف و در اثر فعالیتهای گوناگون کشاورزی فاضلاب هایی با ویژگی های کمی و کیفی متفاوت تولید می شوند دو چندان است. از عمده ترین پارامترهای کیفی این فاضلاب ها می توان به آفت کشها، عناصر کمیاب سمی، ماد مغذی، میکروارگانیسمها، دما، شوری، ترکیبات گوگردی و ایجاد رسوب اشاره کرد. تخلیه بدون تصفیه این گونه فاضلاب ها در محیط زیست باعث آلودگی منابع آبهای سطحی و زیرزمینی خاک و سایر عناصر محیط زیست شده و مشکلات عمده ای را در کاربرد منابع آب برای مصارف مختلف در پائین دست آنها بوجود می آورد. روشهای مختلفی برای تصفیه این نوع فاضلاب ها وجود دارد که از جمله می توان به ترسیب شیمیایی و ، جذب، هوادهی، فرآیندهای غشایی، انعقاد و لخته سازی، صاف سازی، اکسیداسیون و فرآیندهای بیولوژیک مثل برکه های تثبیت و نیزارهای طبیعی و مصنوعی اشاره کرد. فاضلاب های کشاورزی تصفیه شده را می توان به طرق مختلف مثل آبیاری محصولات زراعی و جنگلداری مورد استفاده مجدد قرار داد یا اینکه در چاههای عمیق، دریاها، اقیانوسها و رودخانه ها تخلیه نمود.
کلیدواژه‌ها:
فاضلاب کشاورزی، کیفیت، تصفیه، استفاده مجدد، بهداشت و محیط زیست

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی عملکرد تصفیه خانه فاضلاب بیمارستان حضرت ولیعصر بافق و امکان استفاده مجدد از پساب جهت کشاورزی
محمدتقی قانعیان - عضو هیات علمی گروه بهداشت محیط دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خ
محمدحسن احرام پوش - استادیار گروه بهداشت محیط دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات
محمدحسین کارگر - عضو هیات علمی گروه بهداشت محیط دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خ
چکیده مقاله:
بطور کلی ازمهمترین اهداف تصفیه فاضلابها می توان به کنترل آلودگی محیط زیست، جلوگیری از شیوع بیماریهای عفونی و مزمن، حفظ زیبایی محیط زیست و امکان استفاده مجدد از پساب اشاره نمود. دراین راستا فاضلاب بیمارستانها حاوی عوامل پاتوژن و میکروارگانیسم های مختلفی است که ضرورت توجه بیشتر به این منابع الاینده را آشکار می سازد. در صورتیکه فاضلابهای بیمارستانی به نحو مناسبی تصفیه شوند می توان از فاضلاب تصفیه شده جهت مصارف کشاورزی استفاده نمود. در این تحقیق ضمن بررسی عملکرد تصفیه خانه فاضلاب بیمارستان بافق پارامترهای کیفی فاضلاب خام و پساب نیز اندازه گیری شده است. براساس آزمایشات انجام شده میانگین مقادیر پارامترهای pH ، MPN, COD,BOD5 کل کلیفرمها در فاضلاب خام به ترتیب 92/6، 75/286 میلی گرم در لیتر، 703 میلی گرم در لیتر و6 10 ×12/9 درصد میلی لیتر بوده است. و میانگین مقادیر پارامترهای EC,pH ، کدورت ، کلرور ، MPN,COD,BOD5 کل کلیفرمها، RSC,Na%,SAR در پساب به ترتیب 2/7و 5/2672 میکروموس بر سانتی متر، 30 واحد FTU، 5/618 میلی گرم در لیتر ، 5/28 میلی گرم در لیتر، 25/81 میلی گرم در لیتر، 4 10×5/3 درصد میلی لیتر، 33/8 ، 9/67 درصد و 01/2 میلی اکی والان در لیتر بوده است براین اساس راندمان سیستم در حذف MPN,COD,BOD به ترتیب 90% و 88% و 6/99% بوده و با توجه به مقایسه پارامترهای پساب با استاندارد های استفاده مجدد جهت کشاورزی، پارامترهای کلرور و MPN با استاندارد ها مطابقت ندارد. بنابراین درصورت اصلاح سیستم و رفع مشکلات موجود در بهره برداری از تصفیه خانه و مطابقت این پارامترها با استانداردها، پساب مورد نظر برای آبیاری گیاهان مقاوم به شوری مناسب است.
کلیدواژه‌ها:
تصفیه فاضلاب، بیمارستان، استفاده مجدد، کشاورزی

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله ضوابط و استانداردهای زیست محیطی استفاده مجدد از فاضلاب
محمدتقی قانعیان - گروه بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد
محمدحسن احرام پوش -
محمد فرساد -
چکیده مقاله:
توجه به استفاده مجدد از فاضلابها با دو هدف کلی تامین آب بیشتر و حفاظت محیط زیست از آلودگی، به عنوان یکی از راهکارهای اساسی رفع مشکل کمبود آب مطرح است. در برنامه ریزی پروژه های استفاده مجدد از فاضلابها، نوع مصرف، تعیین کننده میزان تصفیه مورد نیاز، کیفیت آب تولید شده و روش توزیع و کاربرد میباشد. بطور کلی فاضلابهای تصفیه شده به عنوان یکی از منابع آب غیر متعارف مطرح بوده و حتی در شرایط خشکسالی نیز یک منبع آب مطمئن میباشند. در راستای تحقق اهداف استفاده مجدد از فاضلاب ، استانداردها و رهنمودهای مختلفی بوسیله WHO، EPA و سازمان حفاظت محیط زیست ایران ارائه شده است. استانداردهای ارائه شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست ایران شامل تخلیه فاضلاب به آبهای سطحی ، تخلیه به چاه جاذب و مصارف کشاورزی میباشد.بنابراین با توجه به تشدید بحران آب و امکان استفاده مجدد از این منابع بالقوه، لازم است تا استانداردهایی برای مصارف تفریحی، صنعتی، پرورش آبزیان و موارد مشابه نیزوضع گردد.
کلیدواژه‌ها:
استفاده مجدد، استاندارد، فاضلاب تصفیه شده، محیط زیست.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی وضعیت فاضلاب و امکان استفاده مجدد از پساب در جزیره کیش
محمدتقی قانعیان - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صد
علیرضا مصداقی نیا (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۱۹۳۵)
گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، د
کاظم ندافی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۲۴۹)
گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، د
قاسمعلی عمرانی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۲۶۲)
گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، د
چکیده مقاله:
امروزه توجه به مشکل کمبود آب در کشور ما و خصوصاً در مناطقی نظیر جزیره کیش که دارای آب و هوای بیابانی با رطوبت نسبی فراوان است، حائز اهمیت فراوان میباشد. در چنین شرایطی استفاده مجدد از فاضلاب یکی از راههای غلبه بر مشکل کم آبی است. جزیره کیش در حال حاضر دارای 5 تصفیه خانه فاضلاب است. نوع فرآیند تصفیه خانه ها لجن فعال هوادهی ممتد میباشد و در سال 1378 فقط یکی از تصفیه خانه های فاضلاب در حال بهره برداری بوده است. میزان سرانه فاضلاب در شرایط فعلی 252 لیتر در روز برآورد شده است.با توجه به آزمایشات انجام شده بر روی نمونه های فاضلاب خام، میانگین مقدار پارامترهای PH ، BOD5 ، COD، TSS ،MPN کل کلیفرمها و MPN کلیفرمهای مدفوعی به ترتیب 7/3 ، 187/4mg/l ، 305/25mg/l، 192/43mg/l ، 10×2/8 در 100 میلی لیتر و 10×3/1 در 100 میلی لیتر بوده است و مقادیر این پارامترها در پساب نیز اندازه گیری شده که به ترتیب 6/97 ، 55/6mg/l ، 86/28mg/l ، 30/49 ، 10×5/4 در 100 میلی لیتر و 10×3/8 در 100 میلی لیتر بوده است.راندمان سیستم تصفیه فاضلاب مرکزی در حذف BOD5، TSS و کلیفرمها به ترتیب حدود 71% ، 84% و 98% بوده است. با توجه به بررسیهای انجام شده برروی عملکرد تصفیه خانه مرکزی، پارامترهای MLSS ، بار حجمی، نسبت F/M ، نسبت Qr/Q و زمان ماندهیدرولیکی محاسبه شده که به ترتیب 2100mg/l (فرمول در متن اصلی موجود می باشد) و 25 ساعت بوده است. بطوریکه ملاحظه می شود پارامترهای MLSS و نسبت Qr/Q با مقادیر ایده آل برای سیستم لجن فعال هوادهی ممتد مطابقت ندارد و علت آن نامناسب بودن الگوی برگشت لجن میباشد. کیفیت پساب با استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست برای استفاده مجدد کشاوری در همه پارامترها به جزMPN کل کلیفرمها و کیلفرمهای مدفوعی مطابقت دارد. براساس سنجش پارامترهای مهم در آب آبیاری، پساب برای گیاهان مقاوم به شوری مناسب است.
کلیدواژه‌ها:
استفاده مجدد، آبیاری، فاضلاب تصفیه شده، لجن فعال

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله مقررات و استانداردهای زیست محیطی در مورد استفاده مجدد و دفع لجن فاضلاب در زمین
افشین تکدستان - گروه مهندسی بهداشت محیط- دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اهواز
چکیده مقاله:
در دهه اخیر با محدودیت هایی قانونی که در مورد روشهای سوزاندن لجن و دفن آن در اراضی و اقیانوسها بوجود آمده است روش کاربرد لجن در زمین بطور گسترده ای مورد توجه قرار گرفته است. در روش کاربرد لجن در زمین، لجن تثبیت شده فاضلاب شهری در مکانهایی، نظیر زمین کشاورزی، اراضی جنگلی، اماکن تفریحی، چمن و ... بکار گرفته می شود. بعبارت دیگر متخصصین و مهندسین محیط زیست به منظور رهایی از مشکل لجن تولید شده در تصفیه خانه های فاضلاب دو ایده کلی استفاده مجدد و دفع نهایی را پیش رو دارند. در روش استفاده مجدد از حجم زیاد آب و خصوصیات کودی لجن پس از تصفیه و بی خطر سازی برای آبیاری، کوددهی و اصلاح خاک استفاده می گردد. اگر چه لجن فاضلاب دارای مواد و مغذی گیاهی مفید بوده و می تواند باعث اصلاح و بهبود خاک گردد، اما ممکن است حاوی باکتریها، ویروسها، پروتوزئرها، پارازیت ها، فلزات سنگین و ترکیبات آلی سمی نظیر PCBs و ... باشند که کاربرد این لجن ها می تواندب طور بالقوه ای برای خود محصولات، حیوانات و انسانها خطرناک باشند. در همین راستا EPA مقرراتی را تحت عنوان آیی نامه 40CFR بخش 503 از نظر محدودیت های فلزات سنگین، ترکیبات آلی سمی و پاتوژن ها تنظیم نموده است. هدف از این مقاله ارائه جدیدترین استاندارد های زیست محیطی جهت استفاده مجدد از لجن در زمین و محدودیت هایی است که با توجه به نوع محصول و زمان برداشت در نظر گرفته شده است.
کلیدواژه‌ها:
لجن فاضلاب- استفاده مجدد- استاندارد

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده جهت آبیاری در مجتمع صنایع لاستیک یزد
محمدتقی قانعیان - گروه مهندسی بهداشت محیط- دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران
کاظم ندافی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۲۴۹)

چکیده مقاله:
امروزه توجه به مشکل کمبود آب در کشور ما و خصوصاً در نقاطی نظیر استان یزد که به دلیل قرار گرفتن در فلات مرکزی ایران دارای آب و هوای بیابانی و نیمه بیابانی است،حائز اهمیت فراوان است. در چنین شرایطی استفاده مجدد از فاضلاب یکی از راههای غلبه بر مشکل کم آبی است. با توجه به مسئله کمبود آب و جلوگیری از تخریب محیط زیست، در مجتمع صنایع لاستیک یزد از بهمن 1375 پساب حاصل از سیستم تصفیه فاضلاب بهداشتی(سیستم لجن فعال به روش هوادهی ممتد) جهت آبیاری مورد استفاده قرار گرفته است. براساس بررسی های انجام شده سرانه آب هر کارگر در طول شیفت کاری 77 لیتر و سرانه فاضلاب تولیدی هر کارگر در طول شیفیت 68 لیتر برآورد شده است. براساس آزمایشاتی که بر روی نمونه های فاضلاب خام انجام شد مقادیر پارامترهای PH،BOD5 ،CODو TSS به ترتیب 8-7/73 ، 122-220mg/l ، 198-385mg/l و 123-235mg/l بوده است و مقادیر این پارامترها در پساب نیز اندازه گیری شده که به ترتیب 8/2-8 ،34-50mg/l ، 54-75mg/l و 20-25mg/l باشد که منطبق با استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست برای استفاده از پساب در آبیاری mg/l باشد. راندمان سیستم در حذف BOD5 و COD حداقل حدود 80-73 درصد و در حذف TSS ، حداقل 90-84 درصد بوده است. پارامترهای مهم در آب آبیاری نظیر EC،TDS،SAR و RSC در پساب اندازه گیری شده که به ترتیب 1846µ mohs.cm ، 1180mg/l ، 6/67meql و 1/06meql بوده که براساس مقایسه انجام شده بین این مقادیر و مقادیر استاندارد و دیاگرام ویلکوکس، پساب مورد نظر از نظر کیفیت آب آبیاری در ردیف آبهای متوسط قرار دارد.
کلیدواژه‌ها:
استفاده مجدد- آبیاری- فاضلاب تصفیه شده- لجن فعال

مرجع تخصصی آب و فاضلاب