مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی کارایی حذف رنگ صنایع نساجی با استفاده از مخلوط کلرید منیزیم و آلوم
قربان عسگری - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط
بیژن بینا (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۳۱)
دانشیار گروه علوم پزشکی اصفهان
چکیده مقاله:
در فرایند صنایع نساجی انواع وسیعی از رنگها و مواد شیمیایی به مصرف می رسند که غالبا این مواد در فاضلابهای این صنایع یافت می شوند. برای رنگزدایی فاضلاب صنایع نساجی روشهای متفاوتی وجود دارد که از جمله می توان به روشهای انعقاد و لخته سازی، تصفیه بیولوژیکی، اکسیداسیون شیمیایی، تکنیک الکتروشیمیایی، تعوض یون، فرایندهای جذب سطحی اشاره نمود. یکی ازمواد منعقد کننده که مورد استفاده می باشد، آلوم است که در حال حاضر بطور وسیعی به عنوان یک منعقد کننده با هزینه پایین و کاربری بالا در تصفیه آب و فاضلاب با مشخصات مختلف استفاده می شود. کلرید منیزیم نیز یکی از مواد منعقد کننده ای است که درحذف رنگ بکار برده شده است که در مقایسه با آلوم و PAC(polyaluminium chloride) در حذف رنگ موثرتر است. در این تحقیق از مخلوط آلوم و کلرید منیزیم در حذف رنگ استفاده گردید و Ph و دوز بهینه مخلوط این دو منعقد کننده بدست آمد.
کلیدواژه‌ها:
انعقاد، مواد منعقد کننده، حذف رنگ، فاضلاب صنایع نساجی

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

یکی از ناخالصی‌های مهمی که در آبهای سطحی وجود دارد و باید نسبت به حذف آن اقدام نمود، مواد کلوئیدی است. این مواد باید به طریقه مناسب حذف شوند تا آب زلال و با کدورت پایین مطابق استانداردها تحویل مصرف کننده گردد. روش متداول حذف کدورت، رسوب دهی شیمیایی کلوئیدی با استفاده از مواد منعقدکننده است.

معمولا از موادی استفاده می‌شود که دارای بار مثبت فراوانتری باشند. بدین منظور عموما از ترکیبات آهن و آلومینیوم سه ظرفیتی استفاده می‌کنند. آلوم یا سولفات آلومینیوم بیشترین استفاده را دارد. از ترکیبات آهن نیز می‌توان به سولفات فریک، سولفات فرو، کلرید فریک و کارید فرو اشاره کرد. نمکهای آهن در دامنه‌ی pH گسترده‌تری نسبت به آلوم کار می‌کنند،

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

یکی از ناخالصی‌های مهمی که در آبهای سطحی وجود دارد و باید نسبت به حذف آن اقدام نمود، مواد کلوئیدی است. این مواد باید به طریقه مناسب حذف شوند تا آب زلال و با کدورت پایین مطابق استانداردها تحویل مصرف کننده گردد. روش متداول حذف کدورت، رسوب دهی شیمیایی کلوئیدی با استفاده از مواد منعقدکننده است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مواد منعقد کننده مورد نیاز در تصفیه‌خانه:

مواد شیمیایی مورد استفاده برای انعقاد، نقش اساسی در تصفیه‌ی آب به عهده داشته و به دلیل نیاز دائمی، مصرف آن‌ها بر هزینه‌ی مستمر تصفیه‌ی آب، تاثیر قابل توجهی خواهد داشت. لذا تعیین نوع و مقدار مناسب این ماده، اهمیت زیادی دارد.

جهت تعیین نوع و مقدار ماده‌ی منعقدکننده‌ی مناسب برای انعقاد مواد معلق از آزمون جار تست  استفاده می‌شود. معروف‌ترین مواد شیمیایی که برای انعقاد مواد معلق آب آشامیدنی مصرف می‌شوند سولفات آلومینیوم(زاج) و کلروفریک می‌باشند.از آهک هم برای تنظیم PH استفاده می‌شود. با توجه به ترکیب شیمیایی آب و جنس مواد معلق آن، در صورت نیاز ، مواد دیگری نیز برای کمک به بهبود شرایط لخته‌سازی و ته‌نشینی به آب افزوده می‌شود که از عمده‌ترین آن‌ها پلی‌الکترولیت را می‌توان نام برد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

حلالیت کلروفریک در محدوده‌ی PH آب‌های سطحی(7 تا 8) حدود  104 مرتبه کمتر از سولفات آلومینیوم است. فعالیت منعقدسازی کلروفریک در محدوده‌ی PH وسیع‌تری نسبت به سولفات آلومینیوم است.


مقایسه‌ی کلروفریک و سولفات آلومینیوم(آلوم):

حلالیت کلروفریک در محدوده‌ی PH آب‌های سطحی(7 تا 8) حدود  104 مرتبه کمتر از سولفات آلومینیوم است. فعالیت منعقدسازی کلروفریک در محدوده‌ی PH وسیع‌تری نسبت به سولفات آلومینیوم است.

بر حسب تجربه‌ی موجود نسبت به آب‌های سطحی کشور، دیده شده است که معمولاً زمان تشکیل اولین لخته در شرایط استفاده از کلروفریک، کمتر از شرایط استفاده از سولفات آلومینیوم است به همین ترتیب، اندازه‌ی لخته‌ها، درشت‌تر و سرعت ته‌نشینی لخته‌ها نیز بیشتر از آلوم است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آب شرط وجود حیات است. اکثر قریب به اتفاق واکنش های شیمیایی در محیط آبی صورت می گیرد ، آب بعلت پاره ای از خواص ویژه و اساسی ، نقش مهم ، و تنظیم کننده ای در طبیعت و زندگی انسان ها دارد . ناخالصی های معلق و کلوئیدی ، که در آب باعث ایجاد رنگ ، بو و طعم نامطبوع  می شوند ، لزوم تصفیه آب را مطرح می کنند ، این ناخالصی ها به کمک صاف کردن ، قابل رفع نیستند، لذا برای مصارف گوناگون ( آشامیدنی و صنعتی ) ، این عنصر حیاتی، نیاز به تصفیه دارد.

تقریبا، هر ماده ای در آب محلول است ، و این حلالیت به دما ، فشار، pH ، پتانسیلِ شیمیایی و غلظت نسبی دیگر موادِ در آب بستگی دارد ، در واقع آب یکی از مشهورترین حلال ها است.

انعـقـاد آب :

همانطوریکه گفته شد؛ وجود ناخالصی های معلق و کلوئیدی در آب ، با ایجاد رنگ ، بو و طعم نامطبوع ، لزوم  تصفیه آب را مطرح می کنند ، لذا روش انعقاد و لخته سازی برای حذف آنها استفاده می شود .

 طبق مشاهدات و نتایج آزمایش تعین نوع و میزان ماده منعقد کننده با استفاده از تست جار ، چنین برمی آید که افزودن یک ماده منعقد کننده به آب( در حین اختلاط ) ، باعث خنثی شدن بار ذرات کلوئیدی ( وغالب شدن نیروی واندروالس) می شود ، این ذرات با نزدیک شدن به هم ذرات درشت دانه و وزین تری ایجاد کرده ، و به کمک نیروی وزن خود ته نشین میشوند.

منعـقـد کننـده کمکی چیـست؟

 کمک منعقد کننده ها  اکثراََ مواد شیمیایی هستند که همراه با ماده منعقد کننده اصلی استفاده شده ، و با ایجاد پل بین ذرات ریز لخته حاصل از کار منعقد کننده ها آنها را به صورت لخته هایی درشت و سنگین تر در آورده و عمل ته نشینی را سرعت می بخشند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب