مرجع تخصصی آب و فاضلاب

شیر آلات

شیر وسیله ای برای قطع و وصل جریان تغییر دبی و نیز تغییر سطح آب در داخل مخزن و همچنین شکستن ارتفاع انرژی در یک خط لوله ( منحصر در شیر فشار شکن ) می باشد.
1- شیر ساده

این شیر ها در انواع و اشکال مختلف ساخته می شوند. این شیرها برای شستشوی روی لوازم بهداشتی و یا برداشت آب در محل مناسب نصب می گردند.

طرز کار و ساختمان شیر ساده:این شیر از سه قسمت بدنه دسته و صفحه فلزی تشکیل شده است. در داخل بدنه یک مقر ( نشیمنگاه ) برای هدایت جریان آب تعبیه شده است که دارای یک طوقه لب تخت 0 در بعضی موارد مخروطی ) می باشد. جریان آب بوسیله صفحه فلزی که امکان نشستن روی مقر شیر را دارد قطع و وصل می گردد. بدین ترتیب که هنگام بستن شیر با دوران دسته آن پیچ متصل به ساقه شیر حرکت کرده صفحه فلزی را به مقر شیر می چسباند.در این وضعیت یک واشر لاستیکی که معمولا روی صفحه فلزی را می پوشاند باعث آب بندی کامل می گردد. در هنگام باز کردن شیر حرکت معکوس دسته پیچ را از صفحه فلزی دور می کند و در نتیجه فشار آب صفحه از مقر جدا شده مجرای آب باز می گردد.

2- شیر دروازه ای

اجزاء این شیر شامل بنه اصلی- دروازه یا پارو - ریل دروازه – فلکه و در پوش می باشد.

کل بدنه اصلی از فلز برنج ساخته شده است و در مقابل عوامل خورنده موجود در آب بسیار مقاوم است. جنس دروازه و بدنه اصلی به صورت ریخته گری ساخته می شود که ایجاد مقاومت زیاد در برابر جریان و سایر فشارها می کند.

به دلیل اینکه بستن مسیر توسط شیر به آرامی صورت می گیرد خطر ضربه آب را به حداقل می رساند.استفاده از این شیر ها بیشتر در خطوط انتقال و به عنوان واسطه اند.
3- شیر کروی
این شیر متشکل از بخش های بدنه- دیسک ثابت- دیسک متحرک- واشر نصب شده روی دیسک متحرک – فلکه و در پوش می باشد.

با بسته شدن فلکه دیسک متحرک به دیسک ثابت نزدیک می شود تا جایی که مسیر جریان مسدود می شود. این نوع شیر ها معمولا در انتهای مسیر لوله کشی کار برد دارند. شیر های کروی جزء شیرهای FINE یا شیرهای تحویل محسوب می شوند.
4- شیر زاویه ای
ساختار شیر زاویه ای مشابه شیر کروی است با این تفاوت که مسیر ورودی آب به شیر با مسیر خروجی آب از شیر زاویه 90 درجه می سازند که در نتیجه ایجاد افت فشار کمتر می کند.
5- شیر سماوری
این شیر یکی از قدیمی ترین شیرها می باشد و بدلیل آنکه ساختمان آن شبیه شیر سماور است به این نام معروف است.

اجزاء این شیر شامل بدنه- در پوش- دریچه بازدید و محور شیر می باشد. شیرهای سماوری به طور معمول در مواقع اضطرار که ملزم به قطع جریان می باشیم کاربرد دارد. باز و بسته کردن این شیر مشکل است چرا که با هدف باز و بسته شدن مکرر ساخته نشده اند. شیر سماوری یکی از انواع شیرهای واسطه است که در همه منازل و موسسات دریافت کننده آب قبل از کنتور نصب می شود. جنس بدنه و لوله این شیرها از برنج یا برنز ریخته گری است. به منظور جلوگیری از عبور آب از آنجایی که این نوع شیرها هیچگونه واشر یا آب بندی ندارند میله و بدنه بسیار محکم به هم متصل شده اند.

نکته :مهمترین کاربرد شیر سماوری استفاده آن در لوله کشی خطوط گاز می باشد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

اتصالات
متداولترین وصاله های مورد استفاده در تاسیسات به شرح زیر طبقه بندی می شوند:

1- زانویی

این وصاله برای تغییر جهت دادن لوله به اندازه 90 تا 45 درجه مورد استفاده قرار می گیرد که خود شامل زانویی قائم 90 درجه – زانویی 45 درجه – زانویی روپیچ و توپیچ 90 درجه – زانویی روپیچ توپیچ 45 درجه و زانویی تبدیلی می باشد.
زانویی قائم 90 درجه :

وصاله ای است که برای تغییر جهت به اندازه 90 درجه در لوله کشی از آن استفاده می شود. این وصاله در دو سر از داخل دنده شده است.
زانویی 45 درجه:

همانند زانویی قائم 90 درجه برای تغییر جهت لوله با انحراف 45 درجه مورد استفاده قرار می گیرد. در لوله کشی فاضلاب در مواردی که تغییر جهت و انحراف 90 درجه ای لوله کشی بوسیله زانویی قائم احتمال ایجاد گرفتگی در لوله را افزایش می دهد با استفاده از اتصال دو عدد زانویی 45 درجه و یک عدد مغزی شعاع انحنای تغییر جهت بیشتر می شود. این وصاله در دو سر از داخل دنده شده است.

زانویی تبدیلی:

این وصاله در دو سر از داخل دنده شده است و برای اتصال قطعات با قطرهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقدمه:

لوله ها را می توان به انواع مختلف از نظر جنس کاربرد و نحوه اتصالات دسته بندی نمود. در آبرسانی  و جمع آوری فاضلاب عمدتا از لوله های آهنی و پلاستیکی استفاده می شود. لوله های آزبست سیمان و لوله های بتونی نیز در جمع آوری فاضلاب کاربرد دارند.

همچنین در آبرسانی منازل و اماکن و سیستم های آبرسانی کوچک PLUMBING از لوله های گالوانیزه استفاده می شود.در لوله کشی آب گرم و سرد مصرفی برای اتصال لوله ها به یکدیگر تغییر جهت دادن لوله ها انشعاب گیری و یا تبدیل قطر لوله از قطعاتی استفاده می کنیم که آنها را اتصالات یا وصاله می نامند.

لوله های گالوانیزه

لوله های گالوانیزه خود به دو دسته تقسیم می شوند : لوله های فولادی گالوانیزه و لوله های آهنی گالوانیزه. این دو نوع در بازار به لوله های آهنی سفید معروف اند و عموما بین این دو نوع فرق گذاشته نمی شود در صورتی که لوله های فولادی گالوانیزه در مقایسه با نوع آهنی آن سبک تر و براق تر است.
هر دو نوع لوله های گالوانیزه در شاخه های 6 متری ساخته می شوند و در هر دو سر حدیده شده اند. قطر اسمی این لوله ها از  اینچ تا 8 اینچ دسته بندی شده اند. برای اتصال لوله های گالوانیزه نمی توان از فرایند جوشکاری استفاده نمود چرا که در اثر حرارت جوشکاری روی موجود در این لوله ها اکسید شده و گاز اکسید روی ایجاد شده برای تنفس خطرناک است.
1- لوله های فولادی گالوانیزه
این نوع لوله ها برای آبرسانی و گاهی برای تخلیه فاضلاب به کار برده می شوند ولی مورد استفاده اصلی آنها برای تهویه است. جنس این لوله ها از فولاد نرمی است که در ساختن آن ورقه فولاد را با فشار داخل قالب عبور داده و درز آن را جوش می دهند و سپس آنها را جهت افزایش مقاومت در برابر اسیدها و زنگ زدگی ها روی اندود ( گالوانیزه ) می کنند.این نوع لوله ها نسبت به نوع آهنی در برابر اسیدها مقاومت کمتری دارند. برای گالوانیزه کردن لوله های فولادی از پیل شیمیایی یا پیل گالوانیک استفاده می کنند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

طبقه بندي روش هاي آبياري سطحي

يك روش واحدي براي طبقه بندي روش هاي آبياري سطحي وجود ندارد. در يك طرح دو نوع وجود دارد- آن هايي كه از شيار براي هدايت آب استفاده مي كنند و آن هايي كه چنين نيستند. در هركدام، روش هايي را مي توان تعريف نمود كه در درجۀ كنترل آب و مقدار شيب متفاوت هستند. در ذيل چنين آمده اند:

در آبياري سطوح شيبدار، چه در هدايت آب در جهت شيب و چه در كنترل جريان در طي پهناي مجموعۀ آبياري، توجه بيشتري داشت. اين اقدامات، اغلب بر اقدامات زراعي و نياز نيروي كار براي رسيدن به عملكرد بيشتر، چيرگي دارد. برخي از اين اقدامات در ذيل توضيح داده مي شوند. در صورتيكه شيب حذف شود؛ اين اقدامات ديگر لازم نيستند. يا حداقل تفاوت فاحشي دارند. لذا، حوضچه هاي مسطح، با تمايز كم بين اينكه شيارها در حوضچه استفاده مي شوند يا خير؛ اغلب در نوع متفاوتي از آبياري سطحي قرار داده مي شوند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مدیریت نگهداری شبکه های آبرسانی و آبیاری

چکیده :

ناهماهنگی اقلیمی و هیدرولوژیکی در بسیاری از نقاط دنیا لزوم استفاده از آبیاری مزارع و احداث شبکه های آبیاری و زهکشی را ایجاب می نماید . احداث سیستم های آبیاری پیچیده احتیاج به سرمایه گذاریهای قابل ملاحظه ای دارد که هزینه های هنگفتی را به دولت و استفاده کنندگان آن تحمیل می نماید . بنابراین برای دستیابی به منافع معقول، به مدیریتی جدی و کوشا در امور بهره برداری و نگه داری احتیاج است.

نظر  به اینکه بیشترین توجه متخصصین  طرح های توسعه منابع آب به سرمایه گذاری در  احداث سدها و شبکه آبیاری و زهکشی‌های و خطوط انتقال آب  معطوف می باشد. وکمتر به بحث بهره برداری و نگهداری، تعمیرات پیشگیرانه و بهسازی و مقاوم سازی لایه ای و سطحی طرح های اجرا شده ، پرداخته شده است.

در این مقاله به بررسی مشکلات موجود و روشهای بهره برداری،  نگهداری، بهسازی، تعمیرات پیشگیرانه و مقاوم سازی شبکه های آبیاری و زهکشی پرداخته شده است و با مطالعه موردی شبکه‌ آبیاری و زهکشی دشت اصفهان و رودخانه زاینده رود از پرداخته شده و سپس به ارائه راه حل و راهکارهای مفیدی در هایی جهت بهبود وضعیت بهره برداری و نگهداری ارائه شده است.
مقدمه:

امروزه نقش آب به عنوان یک ماده حیاتی و کلیدی برای تامین شرایط توسعه پایدار در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی مطرح می باشد . بنابراین برای داشتن یک زندگی سالم و امنیت غذایی نسل های حاضر و آینده، حفاظت از منابع آب شیرین و مدیریت صحیح و منطقی این منابعِ محدود یک امر اجتناب ناپذیر می باشد.

بخش عمده کشور ایران، به علت موقعیت جغرافیایی و اقلیمی خود در زمره مناطق خشک و نیمه خشک جهان محسوب شده و با محدودیت و کمبود آب مواجه است . در این راستا لزوم استفاده از سیستمهای آبیاری و احداث شبکه های آبیاری و زهکشی در بخش های مختلف صنعت ، انتقال آب شرب، بهداشتی و همچنین کشاورزی که عمده ترین مصرف کننده منابع آب شیرین می باشد، امری ضروری و حیاتی تلقی می شود.

طی سالیان اخیر توجه بیشتر دست اندرکاران طرح های توسعه منابع آب به سرمایه گذاری جهت احداث سدها و شبکه آبیاری و زهکشی های جدیدو خطوط انتقال ، کانال های آبرسانی، کالورت ها، ایندکسهای سطحی، تونلهای تحت فشار و غیر تحت فشار بوده و به بحث بهره برداری و نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و همچنین بهسازی و مقاوم سازی لایه ای و سطحی طرح های اجرا شده ،پرداخته نشده است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقدمه:
آبرسانی از روزگاری آغازگردید که بشر زندگی گروهی را برگزید.لذا برای تامین نیاز خود از آب اولین شهر ها را در کنار رود خانه هایی مانند نیل,دجله,فرات و سند ساخت.در محل هایی که دسترسی به آب رودخانه نبود برای رفع نیاز های خود اقدام به کندن چاه نمود و چون همه آبهایی که در دسترس بودند از نظر کمی و کیفی جوابگوی نیاز های انسان را نداشتند , به فکر جابجا کردن آن افتاد و تکنیک آبیاری و آبرسانی به وجود آمد.
در قدیم شبکه آبرسانی شهر ها با شبکه آبیاری کشاورزی جدا از هم نبودند و انسان با دستبرد در چگونگی آب آن را برای آشامیدن مناسب می ساخت.تنها از گذشته ای نزدیک بود که با توجه بیشتر انسان به کیفیت آب های آشامیدنی و مخصوصاً از دید بهداشتی و گندزدایی آنها شبکه های آبرسانی شهری از شبکه های آبیاری کشاورزی جدا گشتند.
اجزای تاسیسات آبرسانی:
1.تاسیسات مربوط به برداشت آب از چاه ها , چشمه ها , رودخانه ها و دریاچه ها
2.تاسیسات تصفیه آب شامل استخرهای ته نشینی , صافی ها , دستگاه های هوا رسانی و تاسیسات گندزدایی آب
3.تاسیسات ذخیره آب و ایجاد فشار در شبکه نظیر مخازن همسطح زمین , مخازن بلند و بالاخره مخازن هوایی(برج های آب)
4.شبکه پخش آب در شهر شامل شاه لوله ها , لوله های اصلی و فرعی ,شیر ها وقطعه های اتصالی از قبیل زانویی ها و سه راهی ها و غیره
1. تاسیسات مربوط به برداشت آب از چاه ها , چشمه ها , رودخانه ها و دریاچه ها:
برای برداشت و استحصال آب از اکثر منابع آبی و برای رسیدن به فشار مورد نیاز , دبی مورد نیاز و آب سالم در تاسیسات آبرسانی باید از پمپ ها استفاده کرد.پمپ ها قطعات مکانیکی هستند که به منظور دادن انرژی جنبشی به سیال استفاده می شوند.
در این بخش آشنایی مختصری با انواع متداول پمپ های آبرسانی , محل و شکل و کاربرد اقتصادی , و بالاخره انتخاب مناسب آنها در آبرساتی شهرها مورد نظر است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

ایران زمین به دلیل متاثر شدن از نوار ۳۵ درجه شمالی عرض جغرافیایی، در بسیاری از شاخص های اقلیمی، وضعیتی به مراتب پایین تر از میانگین های جهانی کره زمین دارد. با این وجود، این واقعیت هرگز نباید به عنوان یک تنگنا یا محدودیت تحمیل شده بر ایرانیان به شمار آید؛ بر مردمانی که حق انتخابی برای حضور و زندگی در این پاره از خاک نداشته اند، حتی اگر گشتی اندک در ممالک جهان بزنیم، آشکارا درخواهیم یافت، هستند کشورهایی که از منظر اختصاصات آب و هوایی به مراتب وضعیتی شکننده تر و آسیب پذیرتر از ایران دارند، اما در شمار ممالک ثروتمند و مرفه جهان طبقه بندی می شوند. برعکس این رخداد هم البته با مثال هایی فراوان قابل رهگیری است؛ یعنی می توان به راحتی کشورهای مرطوب تری از ایران را یافت که از تولید ناخالص ملی کمتری نسبت به ما برخوردار بوده و فقیرتر ارزیابی می شوند. اینها را گفتم تا وقتی از تنگناهای اقلیمی وطن سخن می گوییم، یادمان باشد این تنگناها می توانستند و هنوز هم می توانند به مزیتی نسبی و موثر برای ارتقای پایداری کشور بدل شوند؛ اگر ما با تنگنایی اصلی تر به نام «فقر مدیریتی» روبه رو نباشیم و «کالابرگ دانایی» را سخاوتمندانه توزیع کرده باشیم.

● ایران در یک نگاه

نخستین شناسه قلمروی که ایران را در خود جای داده (نیمه جنوبی منطقه معتدله موسوم به منطقه پرفشارً مجاور حاره)، غلبه خشکی بر رطوبت و گرما بر سرما است؛ به این معنی که اگر در ناحیه یی از این قلمرو با آب و هوایی سرد یا مرطوب مواجه شویم، علت را نه در عرض بالای جغرافیایی که در ویژگی پیکری و ارتفاع بالای عرصه مورد بحث یا نزدیکی به دریا باید جست وجو کرد. به سخنی دیگر، هر چند عرض جغرافیایی ایران زمین، مولفه یی کاهنده در تنوع اقلیمی کشور محسوب می شود اما دیگر ویژگی های طبیعی سرزمین (نظیر شرایط توپوگرافیک و دامنه بردباری قابل توجه گونه های گیاهی مستقر در آن) سبب شده شاهد یکی از متنوع ترین و ناهمتاترین زیست اقلیم های جهان در ایران باشیم. وجود سرزمین هایی با میانگین بارندگی کمتر از ۲۵ تا بیش از ۲۳۸۰ میلی متر و محدوده وسیع دمایی آن که از ۳۵ تا ۵۰« درجه سانتی گراد در تغییر است، گواهی بر این مدعا است.

● اندوخته ها و استعدادهای آبی

متوسط حجم آبی که به صورت ریزش های آسمانی، همه ساله بر خشکی های زمین می بارد به ۱۱۰ هزار میلیارد متر مکعب می رسد؛ ۸/۶۳ درصد از این مقدار یعنی حدود ۷۰ هزار میلیارد متر مکعب، به صورت تبخیر و تعرق مجدداً به نوار بازمی گردد و مابقی، همان ذخایر قابل استحصال یا تجدیدشونده آب شیرین جهان را تشکیل می دهند. قاره آسیا در این میان، هرچند تنها ۷/۳۲ درصد از مساحت خشکی های زمین را به خود اختصاص داده، اما بیش از ۴/۳۷ درصد از ذخایر آب شیرین قابل استحصال جهان را به میزان ۳/۱۴۹۶۱میلیارد مترمکعب در اختیار دارد و به این ترتیب از وضعیتی مطلوب تر از متوسط جهانی برخوردار است.از مقایسه استعداد آبی ایران با آسیا و جهان، آشکارا پاره یی از تنگناهای طبیعی کشور نمایان می شود. نخست آنکه سرزمین پهناوری که نزدیک به ۳/۱ درصد از سطح خشکی های کره زمین در تملک اوست، هیچ گاه از سهمی بیشتر از ۳۷/۰ درصد کل ریزش های آسمانی خشکی های جهان بهره مند نبوده است. یعنی میزان قطره های آبی که در این کشور فرود می آید، حتی به یک سوم استحقاق طبیعی آن به نسبت وسعت سرزمین هم نمی رسد. از منظر جغرافیایی محل استقرار، ایران در گوشه جنوب غربی آسیا، در منطقه یی موسوم به خاور نزدیک واقع شده که ۱۴ درصد سطح جهان را فراگرفته، لیکن منابع آبی آن تنها دو درصد کل منابع آب های تجدیدشونده دنیا را شامل می شود. به همین دلیل است که از مجموع ۲۱ کشوری که با کمبود جدی آب مواجه هستند، ۱۲ کشور در این منطقه قرار گرفته اند.دومین محدودیت به میزان تبخیر و تعرق واقعی مربوط می شود که از رقم نظیر آن در مقیاس جهانی، ۵/۶ درصد بیشتر است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مدیریت نگهداری شبکه های آبرسانی و آبیاری

چکیده :

ناهماهنگی اقلیمی و هیدرولوژیکی در بسیاری از نقاط دنیا لزوم استفاده از آبیاری مزارع و احداث شبکه های آبیاری و زهکشی را ایجاب می نماید . احداث سیستم های آبیاری پیچیده احتیاج به سرمایه گذاریهای قابل ملاحظه ای دارد که هزینه های هنگفتی را به دولت و استفاده کنندگان آن تحمیل می نماید . بنابراین برای دستیابی به منافع معقول، به مدیریتی جدی و کوشا در امور بهره برداری و نگه داری احتیاج است.

نظر  به اینکه بیشترین توجه متخصصین  طرح های توسعه منابع آب به سرمایه گذاری در  احداث سدها و شبکه آبیاری و زهکشی‌های و خطوط انتقال آب  معطوف می باشد. وکمتر به بحث بهره برداری و نگهداری، تعمیرات پیشگیرانه و بهسازی و مقاوم سازی لایه ای و سطحی طرح های اجرا شده ، پرداخته شده است.

در این مقاله به بررسی مشکلات موجود و روشهای بهره برداری،  نگهداری، بهسازی، تعمیرات پیشگیرانه و مقاوم سازی شبکه های آبیاری و زهکشی پرداخته شده است و با مطالعه موردی شبکه‌ آبیاری و زهکشی دشت اصفهان و رودخانه زاینده رود از پرداخته شده و سپس به ارائه راه حل و راهکارهای مفیدی در هایی جهت بهبود وضعیت بهره برداری و نگهداری ارائه شده است.

 

کلمات کلیدی: مدیریت نگهداری، شبکه های آبرسانی، تعمیرات، بهسازی


1- مقدمه:

امروزه نقش آب به عنوان یک ماده حیاتی و کلیدی برای تامین شرایط توسعه پایدار در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی مطرح می باشد . بنابراین برای داشتن یک زندگی سالم و امنیت غذایی نسل های حاضر و آینده، حفاظت از منابع آب شیرین و مدیریت صحیح و منطقی این منابعِ محدود یک امر اجتناب ناپذیر می باشد.

بخش عمده کشور ایران، به علت موقعیت جغرافیایی و اقلیمی خود در زمره مناطق خشک و نیمه خشک جهان محسوب شده و با محدودیت و کمبود آب مواجه است . در این راستا لزوم استفاده از سیستمهای آبیاری و احداث شبکه های آبیاری و زهکشی در بخش های مختلف صنعت ، انتقال آب شرب، بهداشتی و همچنین کشاورزی که عمده ترین مصرف کننده منابع آب شیرین می باشد، امری ضروری و حیاتی تلقی می شود.

طی سالیان اخیر توجه بیشتر دست اندرکاران طرح های توسعه منابع آب به سرمایه گذاری جهت احداث سدها و شبکه آبیاری و زهکشی های جدیدو خطوط انتقال ، کانال های آبرسانی، کالورت ها، ایندکسهای سطحی، تونلهای تحت فشار و غیر تحت فشار بوده و به بحث بهره برداری و نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و همچنین بهسازی و مقاوم سازی لایه ای و سطحی طرح های اجرا شده ،پرداخته نشده است.

شبکه آبیاری زاینده رود استان اصفهان که یکی از بزرگترین شبکه های آبیاری در کشور می باشد، که هم اکنون گریبانگیر مسایل فراوانی در زمینه امورتعمیرات، نیاز بهسازی و بهره برداری و نگهداری است . به همین علت مهمترین هدف این طرح که رساندن آب مورد نیاز اراضی به مقدار کافی و با کیفیت مناسب بوده، به طور کامل بدست نیامده است.

از اینرو در این تحقیق سعی بر آن است که مسایل و مشکلات بهره برداری و نگهداری شبکه آبیاری زاینده رود استان اصفهان بررسی و تاحد امکان راهکارها و توصیه هایی به منظور اصلاح شبکه ارایه شود.

 

2- اهمیت موضوع:

ناهماهنگی اقلیمی و هیدرولوژیکی در بسیاری از نقاط دنیا لزوم استفاده از آبیاری مزارع و احداث شبکه های آبیاری را ایجاب می نماید . احداث سیستم های آبیاری پیچیده احتیاج به سرمایه گذاریهای قابل ملاحظه ای دارد که هزینه های هنگفتی را به دولت و استفاده کنندگان آن تحمیل می نماید . بنابراین برای دستیابی به منافع معقول، به مدیریتی جدی و کوشا در امور بهره برداری و نگه داری احتیاج است تا اولاً اهداف اقتصادی و اجتماعی پروژه به دست آید، ثانیا منافع حاصله از پروژه به صورتی باشد که بتو اند هزینه های بهره برداری و نگه داری را کاملاً بپوشاند.

امروزه نقش آب به عنوان یک ماده اساسی و کلیدی برای تامین شرایط توسعه پایدار در سطوح بین المللی، منطقه ای و ملی مطرح است و جامعه جهانی به این نتیجه رسیده که استمر ار زندگی سالم و امنیت غذایی نسل های حاضر و آینده در گرو حفاظت از منابع آب شیرین و مدیریت صحیح و منطقی این منابع محدود است.

بخش عمده کشور ایران، به علت موقعیت جغرافیایی و اقلیمی خود در زمره مناطق خشک و نیمه خشک جهان محسوب شده و با محدودیت و کمبود آب مواجه است . با نگرشی بیشتر و عمیق تر به این مسئله وجود ارتباطات مدیریت بهره برداری و نگهداری از منابع آب امری اجتناب ناپذیر می‌باشد.

طی سالیان اخیر در کشور بدون توجه به مسایل اقتصادی، اجتماعی، اقلیمی و ... پروژه هایی تهیه و اجرا گردیده که متناسب با شرایط منطقه نبوده است . و بیشتر توجه مسئولین امر، انجام سرمایه گذاری در جهت احداث سدها و شبکه های آبیاری و زهکشی جدید می با شد و به مسئله بهره برداری و نگه داری طرح های اجرا شده، آن چنانکه باید توجه نشده است.

بهره برداری مطلوب زمانی حاصل می شود که سرمایه گذاری های انجام شده به نحو احسن مورد استفاده قرار گیرند و علاوه بر هزینه های جاری، هزینه های سرمایه گذاری را نیز جایگزین نماید تا پس از استهلاک کامل شبکه مجدداً بتوان تأسیسات جدیدی را جایگزین نمود.

شبکه آبیاری زاینده رود اصفهان  که بزرگترین شبکه آبیاری ایران می باشد ، متأسفانه گریبانگیر مشکلات و مسایل فراوانی در زمینه امور بهره برداری و نگهداری است.

این شبکه با توجه به وسعت زیادش از نظر مدیریتی به چهار شبکه کوچکتر تقسیم شده که هر کدام دارای تشکیلات مجزایی می باشد . شبکه آبیاری اصفهان واقع در غرب استان اصفهان همانند سایرشبکه های آبیاری زاینده رود دارای مشکلات بهره برداری و نگه داری است و حتی می توان گفت که مسایل این شبکه حادتر از سایر نقاط شبکه آبیاری زاینده رود می باشد.

در حال حاضر علی رغم گذشت بیش از چند دهه از ساخت کانالها و ابنیه مربوط به این شبکه، مشکلاتی از نظر کنترل و تنظیم سطح آب و آبگیری مزارع وجود دارد . همچنین رسوب گذاری در کانالها و زهکشها مشکلاتی را برای تقسیم و توزیع بهینه آ ب بوجود آورده است و علی رغم سرمایه گذاری های هنگفتی که برای احداث سد زاینده رود و این شبکه آبیاری شده ، مهمترین هدف این طرح که رساندن آب مورد نیاز اراضی به مقدار کافی بوده، به طور کامل بدست نیامده است.

از اینرو در این تحقیق سعی بر آن است که مسایل بهره برداری و نگهداری شبکه را بررسی و تحلیل نموده و تا حد امکان توصیه هایی به منظور اصلاح آنها ارایه شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب