مرجع تخصصی آب و فاضلاب

‌آيين‌نامه حريم مخازن، تأسيسات آبي، كانالهاي عمومي آبرساني، آبياري و زهكشي

‌هيأت وزيران در جلسه مورخ 1371/4/24 بنا به پيشنهاد شماره 505/2139  مورخ 69/11/28  ، به استناد تبصره (2) ماده (2) قانون « ‌توزيع عادلانه آب » -‌ مصوب سال 1361 - آيين‌نامه حريم مخازن، تأسيسات آبي، كانالهاي عمومي آبرساني، آبياري و زهكشي را به شرح زير تصويب نمودند:
‌ماده 1 - مخازن، تأسيسات آب، كانال‌هاي عمومي آبرساني، آبياري و زهكشي مستحدثاتي هستند كه به منظور آبرساني، سالم‌سازي زمينها يا انتقال آب ايجاد‌شده يا مي‌شوند.
‌ماده 2 - حريم مخازن، تأسيسات آبي، كانالهاي عمومي آبرساني، آبياري و زهكشي با توجه به ظرفيت آنها طبق جدول زير مي‌باشد. اين حريم از منتهي اليه‌ديواره آنهاست.
‌ظرفيت كانالهاي مستحدثه و شبكه‌هاي آبياري و زهكشي:
1 - آبدهي (‌دبي) بيش از 15 متر مكعب در ثانيه - ميزان حريم از هر طرف 12 متر.
2 - آبدهي (‌دبي) از 10 تا 15 متر مكعب در ثانيه - ميزان حريم از هر طرف 8 متر.
3 - آبدهي (‌دبي) از 5 تا 10 متر مكعب در ثانيه - ميزان حريم از هر طرف 6 متر.
4 - آبدهي (‌دبي) از 2 تا 5 متر مكعب در ثانيه - ميزان حريم از هر طرف 4 متر.
5 - آبدهي (‌دبي) از 150 ليتر تا 2 متر مكعب در ثانيه - ميزان حريم از هر طرف 1 تا 2 متر.
6 - آبدهي (‌دبي) كمتر از 150 ليتر در ثانيه - ميزان حريم از هر طرف 1 متر.
‌

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آبياري سطحي يا ثقلي يکي از روشهاي آبياري است که در آن عمل انتقال آب از منبع آب تا پاي گياه از طريق نيروي ثقل صورت مي گيرد . اين روش با قدمتي چند هزار ساله امروزه نيز رايج ترين روش آبياري است. آبياري سطحي بسته به وضعيت توپوگرافي و نوع محصول با روشهاي مختلفي انجام مي شود که عبارتند از روش نواري، روش جوي و پشته يا نشتي، روش شياري، روش کرتي يا حوضچه اي يا غرقابي، روش جويچه هاي تراز، روش ديوارهاي تراز، روش سيلابي.
در محدوده اراضي پایاب سد صومعه علیا به استثناي محدوديت منابع آب ، عوامل توپوگرافی , شامل شیبهای غیر یکنواخت و زیاد ، جهات مختلف شیب ، وجود اراضی تپه ماهوری نیز عامل محدود کننده شدید برای روشهای آبياري سطحي هستند .
مزایا و محدودیتهایی که بر روشهای آبیاری سطحی مترتب است عبارتند از :
الف- مزاياي آبياري سطحي
- آبياري سطحي توسط زارعين كاملا شناخته شده است .
- روش آبياري سطحي در انتقال و توزيع نياز به تأسيسات پيچيده ندارد.
- نگهداري و بهره برداري از تأسيسات مربوط به آبياري سطحي آسانتر است.
- توسط سيستم آبياري سطحي مي‌توان در مدت زمان نسبتاً کمي حجم قابل ملاحظه اي آب را به مزرعه تحويل داده و در سطح قطعات آبياري توزيع نمود.بعبارت ديگر در اراضي تحت آبخور شبكه هاي مدرن روش سطحي با مدولهاي بالاي آبياري تناسب بيشتري دارد.
- بدليل وجود املاح در آب آبياري با منشاء منابع سطحي ( رودخانه ها)نفوذ عمقي ناشي از آبياري سطحي باعث آبشويي اراضي و کنترل شوري خاک شده و نياز به آبشوئي سنگين در برخي از فصول را مرتفع مي سازد.
- آبياري سطحي در مناطقي که داراي خاک بسيار سنگين و ريز بافت و يکدست و عميق است , بهتر اعمال مي شود.
- با افزايش سرمايه گذاري براي تسطيح و شيب بندي زمين و مديريت صحيح در سطح مزرعه مي توان به راندمان‌هاي کاربرد مناسبي در سطح مزرعه دست يافت .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب