بررسی کاهش سه نوع رنگ پساب نساجی بوسیله سیتسم های شیمیایی، تشعشع UV و ترکیبی
احمد حنیدی جعفری - دانشگاه علوم پزشکی همدان- دانشکده بهداشت
چکیده مقاله:
هنوز حذف رنگ از فاضلاب یا پساب صنایع یکی از معضلات اصلی محیط زیست محسوب می گردد. بطوریکه بسیاری از روشهای متداول تصفیه دارای داندمان مناسبی برای تصفیه بسیاری از فاضلابهای رنگی نمی باشند. لذا این پژوهش با هدف بررسی راندمان اثر پراکسید هیدروژن، تشعع ماورای بنفش و سیستم ترکیبی تشعشع اشعه ماورای بنفش و پراکسید هیدروژن برای حذف سه نوع رنگ آزو در محلولهای آزمایشگاهی و پساب صنعتی مورد مطالعه قرار گرفت. بررسیها نشان داد که رنگ آب و قرمز بترتیب بعداز 7 و 10 دقیقه در معرض اشعه ماورای بنفش به کمتر از 300 واحد ADMI کاهش رنگ داد در حالیکه محلول سبز رنگ مقاومت بیشتری داشت. نتایج این پژوهش نشان داد که تصفیه با روش (UV/H(2)O(2 ماکزیمم کاهش رنگ را در هر سه نوع رنگ داشت. بطوریکه افزودن 5، 12/5 و 25 میلی گرم بر لیتر آب اکسیژنه به محلولهای رنگی در معرض تشعشع ماورای بنفش کاهش سریعتر رنگ را بهمراه داشت. بدون افزودن پراکسید هیدروژن حذف رنگ از محلولها به 300 واحد ADMI نیاز به زمان بیشتر از 10 دقیقه دارد. از محاسن روشن ترکیبی می توان سرعت عمل در تصفیه این پسابها را نام برد.
کلیدواژهها:
فاضلاب، آب اکسیژنه، اشعه ماورای بنفش، کاهش رنگ
تهیه آب اکسیژنه
مواد لازم: باریم پراکسید، سولفوریک اسید 20%، باریم کربنات، یخ
روش کار: درون یک ارلن کوچک 25 میلی لیتر سولفوریک اسید 20% ریخته و پس از سرد کردن (ارلن را درون آب یخ قرار دهید) به تدریج 5 گرم BaO2 به آن اضافه کنید (ارلن همچنان درون آب یخ باشد) در این حالت باریم سولفات ته نشین میشود. سپس به آن حدود یک گرم BaCO3 جامد اضافه نموده، رسوب را صاف کنید. محلول زیر صافی آب اکسیژنه میباشد.
روش دوم
مواد لازم: باریم پراکسید، سولفوریک اسید
روش کار: 30 گرم باریم پراکسید را در یک بشر با کمی آب به صورت خمیر در آورید. در یک ارلن 60 میلی لیتر سولفوریک اسید 4 نرمال بریزید و آنرا در یک تشت آب – یخ قرار دهید تا کاملا سرد شود. سپس به تدریج خمیر باریم پر اکسید را به آن اضافه کنید و بهم بزنید. پس از تمام شدن باریم پر اکسید رسوب را صاف کنید. محلول زیر صافی آب اکسیژنه است.
آب اکسیژنه
خصوصيات آب اکسيژنه
به مرور آب اکسيژنه تجزيه و تبديل به آب و اکسيژن میگردد. اين عمل تجزيه در محيط بازی سريعتر و در محيط اسيدی کندتر تا در محيط خنثی صورت میگيرد. ممکن است که اگر مدت مديدی آب اکسيژنه را انبار کنند، کاملاً تجزيه و تبديل به آب گردد. بر اثر گرد بعضی اجسام عمل تخريب آب اکسيژنه تسريع میگردد مانند گرد بیاکسيد منگنز و گرد فلزات و …
اگر بر روی محلول آب قدری از اجسام پايدار کننده مانند اسيد فسفريک ، اوره ، اسد بنزوييک و نظير آنها بيافزايند، عمل تخريب بسيار کند میگردد. آب اکسيژنه اثر ميکروب کشی و بوبری دارد چنانکه اگر يک تکه کالباس قرمز را درون ظرف محتوی آب اکسيژنه قرار دهيم پس از چند روز محتويات ظرف کاملاً بیبو است و بوی گنديده نمیدهد. آب اکسيژنه رنگها را نيز تخريب میکند به همين دليل تکه کالباس درون ظرف بعد از مدتی بیرنگ میشود.
مقایسه کلر ، آب اکسیژنه و UV برای گندزدایی آب استخر ها
گاز کلر
1.در مقادیر زیاد قابل تامین بوده و برای استخرهای بزرگ راه حلی عملی ارائه میدهد.
2.تنظیم دوز صحیح کلر برای ضدعفونی موثر فقط با دستگاههای اندازه گیری گرانقیمت میسر است
3.کلر PH آب را تغییر میدهد. ضمنا تاثیر ضد عفونی کنندگی کلر به میزان pH آب بستگی دارد.کلر فقط در آب با pH 7 – 7.4 موثر است. برای تنظیم pH نیاز به اسید و سایر تثبیت کننده ها میباشد.
4.تاثیر ضدعفونی کلر نیاز به 30 تا 45 دقیقه زمان دارد.
5.کلر با غلظت بالاتر از حد مجاز ( mg/lit 0.2 برای استخرهای سرپوشیده (سمی و خطرناک است.
6.کلر ایجاد آلرژی میکند.
7.کلرعناصر مولد سرطان ایجاد می کند. (هیدروکربور های کلر)
8.کلر خورنده است و زنگ زدگی را تسریع می کند.
9.کلر محیط زیست را آلوده می کند.
10.کپسول کلر خطر انفجار و نشت داشته و نیاز به فضای مستقل دارد.