مرجع تخصصی آب و فاضلاب

جلبکها و سیانو باکتریا با فراهم نمودن ذرات اسکلتی کربناته ، به تله انداختن دانه‌ها برای تشکیل رسوبات لامینه‌ای و با حمله به ذرات و بسترهای زیستی از طریق فعّالیت موجودات حفّار ، در تشکیل سنگهای آهکی سهم بسزایی دارند. بیشتر سنگهای آهکی پرکامبرین تا حدودی توسط سیانو باکتریا تشکیل شده‌اند و سنگهای آهکی حاصل از موجودات میکروسکوپی بطور گسترده‌ای در طول فانروزئیک گسترش داشته‌اند. چهار گروه حائز اهمیت هستند. جلبک قرمز (رودوفیت). جلبک سبز (کلروفیت) ، جلبک سبز – زرد (کریزوفیتا) و سیانو باکتریا (جلبک سبز - آبی).
رودوفیتا Rhodophyta
جلبکهای آهکی رودوفیتا ، نظیر کوارلیناسه corainacae (کربونیفر تا عهد حاضر) و سولفورپوراسی salenoporaceae (کامبرین تامیوسن) دارای اسکلتهایی از کلسیت کریپتو کریستالینی هستند که در داخل یا بین دیواره‌های سلول ته‌نشین شده‌اند. کلسیت موجود در جلبکهای کورالین عهد حاضر دارای مقادیر زیادی Mg ، است که در ارتباط با درجه حرارت آب می‌باشد. بیشتر جلبکهای کورالین بسترهای زیستی را می‌پوشاند و چنانچه یک پپل یا پوسته داشته باشد نرونهایی که تحت عنوان رودولیت rhoodolith خوانده می‌شود تشکیل می‌شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

جلبکها ساده‌ترین موجودات واجد کلروفیل هستند. سه تفاوت عمده بین جلبکها و گیاهان عالی وجود دارد. اولا جلبکها فاقد ریشه ، ساقه و برگ‌ هستند، ثانیا در اطراف اندامها یا ساختارهای زایشی جلبکها یاخته‌های محافظ وجود ندارد، ثالثا جنین در جلبکها دیده نمی‌شود. در طبیعت جلبکها در محیطهای گوناگون یافت می‌شوند. آب محیطی است که بیشترین جلبکها را در خود جای داده است.

در سطح خاکهای مرطوب نیز تعداد بسیار زیادی جلبک یافت می‌شود. بخشهای هوایی درختان و همچنین سنگها و صخره‌ها محلهای دیگری هستند که جلبکها می‌توانند بر روی آنها رشد کنند. بعضی از جلبکها می‌توانند در محیطهای غیر معمولی ، مثل دریاچه‌های نمک ، چشمه‌های آب گرم و یخچالهای طبیعی و حتی در درون بدن و بافتهای موجودات زنده زیست کنند.

مشخصات تال در جلبکها
اندازه تال در جلبکها از چند میکرون تا چندین متر می‌رسد. همچنین تال به اشکال مختلف از قبیل تک یاخته‌ای (متحرک و غیر متحرک) ، کلونی ، ریسه‌ای ، پارانشیمی و سیفونی دیده می‌شود. ساختار یاخته‌ای جلبکها نیز به دو صورت پروکاریوتی و یوکاریوتی است. ساختار پروکاریوتی مربوط به جلبکهای سبز - آبی و ساختار یوکاریوتی مربوط به بقیه جلبکهاست.
دیواره یاخته‌ای
دیواره یاخته‌ای در جلبکها بسیار حائز اهمیت است. علت آن وجود مواد مختلفی است که بعضی از آنها کاربرد صنعتی ، دارویی و پزشکی دارند. یاخته‌های زایشی از قبیل گامتها و زئوسپورها فاقد دیواره یاخته‌ای هستند. دیواره یاخته‌ای در جلبکها معمولا از 2 لایه تشکیل شده است لایه بیرونی لایه‌ای است ژلاتینی از مواد پکتینی ساخته شده و در آب گرم حل می‌شود. لزج بودن جلبکها بدلیل وجود این لایه بیرونی است. لایه درونی از جنس سلولز است که در آب گرم نامحلول است. هر دو این مواد نوعی پلی ساکارید هستند در اکثر موارد ترکیبات دیگر از قبیل پروتئین ، کربنات کلسیم ، آهن ، سیلیس ، کتین و غیره در ساختار دیواره یاخته‌ای جلبکها دیده می‌شود.

کلروپلاست یا کروماتوفور
یکی از مهمترین اجزای یاخته‌ای در جلبکها کلروپلاست یا کروماتوفور است در داخل کلروپلاست اغلب جلبکهای سبز ، اجسام کروی شکل حاوی نشاسته وجود دارد که آن را پیرنوئید می‌گویند. پیرنوئید در جلبکهای سبز وجود دارد که ممکن است در داخل یا خارج کلروپلاست قرار گیرد. به علاوه کلروپلاست جلبکهای سبز متحرک حاوی لکه نارنجی رنگی به نام استیگما (لکه چشمی) است که جهت یاخته را به سمت نور متمایل می‌سازد. در بعضی از جلبکها ممکن است لکه چشمی خارج از کلروپلاست باشد. در داخل کلروپلاست ، رنگیزه‌هایی از انواع کلروفیل ، کاروتنوئید و بیلی پروتئینها وجود دارند که باعث می‌شوند تا کلروپلاست و در نتیجه یاخته جلبکها به انواع رنگهای مختلف دیده شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب