بمنظور پاسخگويي به نياز جامعه در راستاي تامين آب آشاميدني عاري از
تركيبات مضر جانبي و با طعم غير شيميايي، شركت آب و فاضلاب شهر زوريخ-
سويس، در سال 1993 مبادرت به بهره برداري سيستم آبرساني در مقياس كامل براي
توزيع آب آشاميدني عاري از هر نوع مواد شيميايي نمود. بدين ترتيب مواد
شيميايي كه در محل خروج آب از تصفيه خانه ها بمنظور جلوگيري از آلودگي مجدد
آب در لوله هاي شبكه آبرساني، به آب تصفيه شده اضافه ميگردد، كاملا حذف
شد. پياده سازي اين سيستم عاري از مواد شيميايي ضدعفوني كننده سالها بطول
انجاميد. در طول اين مدت مقدار مواد شيميايي بصورت گام به گام تقليل يافت.
اين فرايند نشان داد كه چه در مدت آزمايش و چه در زماني كه بهره برداري از
سيستم توزيع عاري از مواد ضدعفوني كننده رسما آغاز شد هيچ مشكلي در شبكه
توزيع بوجود نيامد. مقدار متوسط شمارش ميكروبي در محل خروجي تصفيه خانه ها
بميزان كمي يعني از صفر تا 3 واحد در ميليمتر به صفر تا 6 واحد در ميليگرم و
در نقاط نمونه برداري داخل شبكه از صفر تا 2 واحد به 1 تا 5 واحد در
ميليمتر افزايش يافت. افزايش هاي موضعي شمارش ميكروبي بميزان 100 تا 300
واحد در ميليمتر كه در بعضي موارد قبل از پياده سازي پروژه نيز مشاهده مي
شد، بلافاصله پس از شستشو با آب با سرعتي معادل 5/0 متر در ثانيه، برطرف
ميگرديد.
موقفيت اين پروژه نشان داد كه آب آشاميدني كه حتي از آبهاي سطحي تامين ميشود، لزوما به اضافه نمودن مواد ضدعفوني كننده احتياج ندارد.
1- مقدمه
رساندن آب آشاميدني فاقد ميكروبهاي بيماري زا به مصرف كننده وظيفه اصلي
كليه سازمانهاي آب است. بهمين دليل است كه عمدتا بمنظور حفاظت آب، قبل از
ورود آب به شبكه توزيع مقدار كمي ماده ضدعفوني- اغلب كلر، اسيد هيپوكلريك
يا دي اكسيد كلر- به آب آشاميدني اضافه ميشود. اين ”حفاظت شبكه” از رشد
دوباره باكتريها در لوله هاي توزيع آب جلوگيري نموده و بهداشت آب آشاميدني
در محل مصرف را تضمين مي كند.
در سالهاي اخير سازمانهاي آب با مخالفت
افكار عمومي با استفاده از مقادير بالاي مواد ضدعفوني كننده در آب مواجه
شده اند. بدين منظور مقدار غلظت مواد جانبي گندزدايي (DBP) كه از تركيب
ماده ضدعفوني با ناخالصي هاي آب توليد ميشود، با تعيين حداكثر مجاز (MCL)
محدود شده است. از جمله اين مواد مضر ميتوان تري هالومتان (THM) كه در روش
كلرزني از تركيب كلر با مواد آلي طبيعي ايجاد ميشود و همچنين كلريت و كلرات
كه از دي اكسيد كلر توليد ميشوند را نام برد.
مرجع تخصصی آب و فاضلاب