مرجع تخصصی آب و فاضلاب

  علیرضا حسن اقلی - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبیاری دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

  عبدالمجید لیاقت - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

  مهدی میراب زاده - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

    منوچهر وثوقی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۴۰)

استاد دانشگاه صنعتی شریف

چکیده مقاله:

با عنایت به حاکم بودن اقلیم خشک و نیمه خشک در کشور و فشارهای شدید وارد شده بر منابع آب تجدید پذیر در نتیجه وقوع خشکسالی های چند ساله اخیر و توسعه روزافزون شهرنشینی، امروزه استفاده بهینه از تمامی منابع آبی در دسترس از جمله فاضلاب های شهری و خان گی، مورد توجه قرار گرفته است . هدف و دورنمای این گستره از تحقیق، بررسی میزان انتقال آلودگی ها به محدوده زیر عمق توسعه ریشه ها و کیفیت زه آب خروجی از نظر COD،BOD 5 ازت و فسفر در مدت دو سال اجرای عملیات آبیاری با ، فاضلاب خانگی و نهایتاً بازگشت آنها از راه زهکش های زیرزمینی به محیط زیست می باشد . به همین منظور و جهت تنظیم دقیق تمامی عوامل مؤثر، از تحقیقات لایسیمتری استفاده گردید . فاضلاب خام و پساب تصفیه شده شهرک اکباتان به عنوان منبع آب آبیاری و از آب چاه به عنوان تیمار شاهد بهره گرفته شد و سه نوع گیاه شامل گوجه فرنگی، هویج و جعفری در لایسیمترها کشت گردید . با اجرای آزمایش آماری ”فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی “ و با لحاظ نمودن سه تکرار، جمعاً 27 عدد لایسیمتر ساخته شد و مورد استفاده قرار گرفت. نتایج بدست آمده نمایانگر بازده بالای حذف بار آلودگی شاخص شده توسط BOD 5با کمیتی بالغ بر 99-100 درصد مقادیر ورودی، برای هر دو نوع فاضلاب خانگی خام و پساب تصفیه شده بود . میزان حذفCOD خروجی از COD و انتقال آن به عمق خاک با گذشت زمان تغییر نموده و گاهاً مقادیر زهکش ها، کمیتی افزون برCOD ورودی را دارا بود که دلالت بر اثرات تجم عی انتقال بار آلودگی COD به عمق نیمرخ خاک داشت . البته با محاسبه بیلان جرمی COD و تعیین مقدار مواد ورودی به لایسیمترها و خروجی از زهکش آنها، بازده حذفی برابر با 99 - 93 درصد بدست آمد که بیانگر عملکرد مطلوب مجموعه در حذف COD بود . میزان انتقال ازت به عمق خاک در نتیجه کاربرد فاضلاب خام بین 33/75-12/93 درصد و در پساب تصفیه شده، بین 38/17-23/30 درصد مقدار ازت ورودی در نوسان بود، ضمن اینکه میزان انتقال فسفر به عمق در شرایط آبیاری با فاضلاب خام بین 3/56-0/9 درصد و در صورت کاربرد پساب تصفیه شده، بین 4/15-1/03 درصد میز ان فسفر ورودی مشاهده شد که نشان از انتقال مقدار بسیار ناچیزی از فسفر به عمق نصب لوله های زهکش، در طول مدت اجرای تحقیق داشت.

کلیدواژه‌ها:

فاضلاب خانگی، آبیاری، تحقیقات لایسیمتری،COD , BOD ، ازت ،فسفر ، کیفیت زه آب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب