مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله کاربرد توالت های گودالی در شرایط اضطراری - مطالعه موردی : زلزله بم
محمدرضا دهقانی - کارشناس مسئول بهداشت محیط ، مرکز بهداشت استان فارس
حسین فرخ زاده - کارشناس ارشد بهداشت محیط و رئیس مرکز بهداشت شهرستان سپیدان
محمد مهدی امین (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۷۳۸)
گروه بهداشت محیط ، دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
محمد قاسمیان - گروه بهداشت محیط ، دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
چکیده مقاله:
یکی از پارامتر های موثر در موفقیت یا شکست طرح های بهسازی در شرایط بلا ، انتخاب یک راهکار مناسب در مدیریت تجهیزات و وسایل مربوط به دفع مدفوع بخصوص در ساعات و روزهای اولیه پس از وقوع بلا و ایجاد شرایط اضطراری می باشد . عدم مشورت در طراحی با کسانی که مصرف کننده خدمات می باشند ، باعث عدم تمایل افراد به استفاده از این خدمات می گردد . بنابراین برنامه های دفع مدفوع در شرایط اضطراری نیاز به منابع و پشتیبانی های مدیریتی دارد و همواره کنترل این فرایند از سوی یک سازمان واحد ، و یا چند سازمان منسجم را می طلبد. زلزله 6/4 ریشتری بم موجب تخریب 80 درصد توالت های موجود در منازل گردید. دفع مدفوع بازماندگان در اطراف چادرها در مدت 24 ساعت اولیه بعد از وقوع حادثه و قبل از ورود اکیپ بهداشت محیط به منطقه ، علاوه بر ایجاد منظره بسیار ناخوشایند ، عامل بالقوه ای جهت شیوع اسهال ، کلرا (وبا) ، و تیفوئید بوده ، و به عنوان شایعترین عوامل بیماری و مرگ در شرایط بلا ، بازماندگان حادثه دلخراش بم را تهدید می نمود . استراتژی انتخابی اکیپ بهداشت محیط استان فارس ، دفع فاضلاب انسانی از طریق نصب توالت گودالی منفرد بود . زیرا الگوی زندگی خانه - باغ در بم مانع از اسکان بازماندگان در اردوگاه ، حداقل در ماههای اولیه بعد از حادثه می گردید. یک چشمه توالت گودالی در بم ، پس از حفر ترانشه ، بااستفاده از مواد اولیه ای همچون ، 2 شاخه لوله فولادی 6 متری ، یک سره گالوانیزه ، یک پالت چوبی 120×120 سانتیمتری ، 2 عدد الوار چوبی دو متری ، و 10 مترمربع برزنت در مدت زمانی کمتر از 15 دقیقه قابل نصب بود . نصب و راه اندازی سریع تعداد 600 چشمه از این توالت بعنوان یک روش کار آمد مدیریت فاضلاب در ساعات و روزهای اولیه بعد حادثه چنان مشهود بود که یک NGO اسپانیایی، داوطلب مشارکت 50 درصدی در ساخت بیش از 100 چشمه دیگر از این نوع توالت در شهر بم گردید . هدف از این مقاله مطالعه موردی مدیریت دفع مدفوع در ساعات ، روزها و ماههای اولیه بعد از وقوع زلزله بم و سپس انتقال تجربیات حاصله در زمینه برنامه ریزی و ساخت توالت های گودالی منفرد در زلزله بم به سایر استان های کشور در جهت آمادگی قبل از وقوع بلا می باشد . نتایج این مطالعه موردی نشان داد که از بین روش های متنوع دفع مدفوع در شرایط اضطراری ، توالت گودالی منفرد به سبب سهولت و سرعت نسبی ساخت و نصب یکی از بهترین روش ها برای مقابله سریع و موقت ( پریود چندین ماهه تا کمتر از یکسال پس از زمان وقوع شرایط اضطراری ) با مشکلات ناشی از دفع غیر اصولی مدفوع و مدیریت صحیح اقدمات بهسازی محیط در زلزله بم تجربه موفقی را بر جای گذاشته است . بنهر می رسد اداره کل بهداشت محیط و حرفه ای وزارت بهداشت می تواند بعنان ستاد هماهنگ کننده ، نقش با اهمیتی را در جمع آوری تجربیات موجود در این زمینه در سطح کشور ، هماهنگ نمودن انها ، و نهایتا معرفی یک یا چند الگو برای ساخت لوازم اولیه توالت ها به تعداد لازم قبل از وقوع شرایط بحرانی در کلیه استانها ، ایفا نماید. اگر چه تشکیل یک ستاد برون سازمانی متشکل از اداره کل بهداشت محیط و حرفه ای با نمایندگان استانی آن ( محوریت ستاد ) ، مراکز هلال احمر ، و شهرداری ها نیز می توانند دامنه عملکرد بالاتر و موفق تری داشته باشد.
کلیدواژه‌ها:
بلایا ، دفع فاضلاب ، توالت گودالی ، زلزله بم

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بهداشت محیط در شرایط اضطرار ( کنترل آب و فاضلاب در زلزله بم و کارایی آن در شرایط مشابه)
رضا علی فلاح پور - دانشجوی کارشناس بهداشت محیط دانشگاه شهید بهشتی تهران
محمد تقی قانعیان - عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد
چکیده مقاله:
این مقاله به بررسی نقش بهداشت محیط و فعالیت انجام شده در زلزله بم همچنین بررسی کارایی این فعالیت ها در موقعیت های اضطراری مشابه می پذیرد . این مقاله بر اساس پژوهشهای انجام شده بر روی عملکرد گروه اعزامی از دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد به منطقه بم صورت پذیرفته است. حادثه زلزله بم ، از جمله حوادث غیر مترقبه ای بود که جهان را تحت تاثیر خود قرار داد ، متاسفانه تعداد تلفات در ان واحد بسیار زیاد بود بطوری که بیش از یک سوم جمعیت محل از بین رفتند ، شرایط ایجاد شده شرایط سخت و پیچیده ای بود که توجه ویژه ای را جهت کنترل آن می طلبید ، در این شرایط کنترل سلامت و بهداشت عمومی و روانی ، از اهمیت ویژه ای برخوردار بود، بطوری که عدم توجه به این مهم می توانست دامنه خسارت ایجاد شده را به کل کشور بسط دهد که در آن هنگام شعله های این فاجعه عظیم نه تنها بم بلکه کل کشور را تحت تاثیر خود قرار می داد و فاجعه بسیار عظیم تر از زلزله بم را بوجود می آورد در شرایط ایجاد شده توجه به نکات مهم بهداشتی گامی مهم در جهت کاهش خسارات ایجاد شده و پیشگیری از گسترش بروز اپیدمی های بعدی می بود ، از جمله جنبه های بهداشتی که می توان از آن به عنوان مهمترین عامل در کنتذل بهداشت محیط در شرایط اضطرار نام برد مدیریت و کنترل کیفیت آب و دفع بهداشتی فاضلاب می باشد . آب و فاضلاب مساعدترین محیط برای رشد پاتوژنها و گسترش آنها می باشند ، هر چند که بحث کنترل آب و فاضلاب خود بسیار پیچیده می باشد اما این نکته را نباید از یاد برد که در حوادث غیر مترقبه ما با شرایط متفاوتی نسبت به شرایط عادی روبرو هستیم لذا آشنایی با نحوه عملکرد در چنین شرایط می تواند نقش مهمی د رکنترل و مدیریت بهداشتی شرایط اضطرار داشته باشد . در این مقاله ما به بررسی کیفیت فعالیتهای انجام شده در کنترل آب و فاضلاب در زلزله بم و کارائی و اثر بخشی آن در شرایط پرداخته ایم.
کلیدواژه‌ها:
آب ، فاضلاب ، کنترل ، زلزله بم

مرجع تخصصی آب و فاضلاب