مرجع تخصصی آب و فاضلاب

قارچ ها یوکاریوتهای (دارای هسته ی مشخص) هتروتروف غیر فتوسنتتیک هستند که در دسته ی گیاهان قرار می گیرند. این ارگانیسم ها در شرایط هوازی رشد نموده و انرژی مورد نیاز خود را از اکسیداسیون مواد آلی تامین می کنند تولید مثل آنها به صورت جنسی یا غیر جنسی با تشکیل اسپور، جوانه زدن و تقسیم سلولی می باشد قارچ ها به سه دسته ی 1- مخمرها  2- کپک ها  و 3- شبه مخمرها تقسیم می شوند.

مخمرها  قارچ های فاقد رشته هستند و به همین دلیل تک سلولی می باشند و به وسیله ی جوانه زدن تکثیر می یابند. مخمرها در کارخانجات تخمیر صنعتی، نانوایی ها، کارخانجات تقطیر و آبجوسازی به کار می روند. این ارگانیسم ها تحت شرایط بی هوازی قند را متابولیزه کرده، تولید الکل و به میزان کمی تولید سلول جدید می کنند. تحت شرایط هوازی تولید سلول جدید بیشتر بوده و الکل تولید نمی شود. کلنی مخمرها خامه ای و یا بلغمی با قوام بسیار نرم است. کپک ها قارچ های رشته ای هستند که از نظر ساختمان و رشدشان مشابه گیاهان عالی می باشند آنها غیر فتوسننتیک، چندسلولی، هتروتروف، هوازی هستند. کپک ها تولید واحدهای ساختمانی به نام هایفا می کنند (Thall   یا Hypha) که با تجمع آنها جرم رشته ای تشکیل می گردد که به آن مسیلیوم گفته می شود.

بهترین رشد کپک ها در محیط اسیدی با غلظت بالای قند می باشد. رشد غالبا روی سطح خارجی میوه های فاسد شده مشاهده می شود. کلنی های ایجاد شده توسط کپک ها به رنگ های مختلف سفید، آبی، سبز، خاکستری و بنفش می باشد. شبه مخمرهاسلولهای کروی هستند و پس از رشد با اتصال بسیار سست به سلول مادر متصل می شوند و در اثر پیدایش جوانه های بعدی زنجیره طولانی تشکیل می گردد، به همین خاطر به آنها مخمرهای دارای مسیلیوم کاذب گفته می شود.

محیطهای کشت برای جدا کردن قارچ ها:

غالب محیطهای کشت بدون در نظر گرفتن قدرت رشد و نمو یک قارچ به خصوص بکار می روند و به استثنای نمونه های مو، پوست و ناخن توصیه می شود که برای کشت سایر نمونه ها از پلیت استفاده شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقدمه
قارچها موجوداتی هتروتروف بوده، فاقد ریشه ، ساقه و برگ هستند و در یکی از پنج سلسله موجودات زنده قرار داده شده‌اند. این موجودات به علت فقدان کلروفیل (سبزینه) قادر به سنتز مواد آلی نیستند و در نتیجه ناگزیرند به صورت ساپروفیت بر روی مواد آلی مرده گیاهی و جانوری و یا به صورت انگل بر روی یاخته‌های زنده و یا داخل آنها زیست کنند. نوع دیگر زندگی همزیستی قارچها با دیگر موجودات است که در میکوریزا و گلسنگها دیده می‌شود.

ساختار قارچ
ساختار اغلب قارچها از رشته‌ها و یا ریسه‌های نخی شکل به نام هیف تشکیل شده است. در قارچهای پست ، ریسه‌ها یا هیفها فاقد دیواره عرضی هستند. انشعابات هیفها یا ریسه‌ها شبکه‌ای به نام میسیلیوم را بوجود می‌آورند. شبکه میسیلیوم را می‌توان به صورت کپک بر روی مواد آلی مختلف مشاهده کرد. آنزیمهایی که توسط قارچهای مختلف بوجود می‌آیند می‌توانند انواع مواد آلی را تجزیه کرده و به مواد ساده‌تری مبدل کنند. قارچها از لحاظ ساختار یاخته‌ای جزء یوکاریوتها هستند در اطراف هسته و دیگر اجزای یاخته‌ غشای دو لایه وجود دارد. در اطراف یاخته ، دیواره یاخته‌ای حاوی کیتین قرار می‌گیرند.

تولید مثل در قارچها
اکثر قارچها به دو طریق جنسی و غیر جنسی تکثیر می‌یابند. در قارچهای تک یاخته‌ای ، تولید مثل غیر جنسی به روش تقسیم دوتایی و جوانه زدن انجام می‌گیرد و قارچهای پر یاخته‌ای غیر از قطعه قطعه شدن ریسه یا هیف ، انواع هاگهایی از قبیل اسپورانژیوسپور (زئوسپور و آپلانسپور) گویند یا ، جنسی حاصل می‌شود. این نوع تولید مثل در قارچها به پنج روش صورت می‌گیرد.

روش ترکیب گامتهای متحرک ویژه قارچهای پست است. قارچهای پست ، یا خود تک یاخته‌ای و متحرک‌اند و یا یاخته‌های متحرک تولید می‌کنند. تماس گامتانژیایی ، آمیزش گامتانژیایی ، اسپرم‌زایی و تولید مثل جنسی توسط یاخته‌های رویشی از انواع دیگر روشهای تولید مثل جنسی در قارچها بشمار می‌روند.

تقسیم بندی قارچها
سلسله قارچها را به دو شاخه ، قارچهای حقیقی و قارچهای کاذب ، تقسیم کرده‌اند قارچهای حقیقی خود به پنج زیر شاخه تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

زیر شاخه ماستیگو مایکوتینا
یا قارچهای زئوسپوری که ممکن است ساختار آنها و یا هاگهایی که تولید می‌کنند متحرک و دارای تاژک باشند. نوع تاژک ومحل قرار گرفتن آن در این قارچها از نظر رده بندی مهم است قارچهای این زیر شاخه از نظر نوع ساختار و تولید مثل جزء پست‌ترین قارچها بشمار می‌آیند. اشکال ابتدایی این قارچها فاقد ریسه یا هیف بوده و ساختار تک یاخته‌ای دارند که در واقع بخشی رویشی و نیز زایشی قارچ بشمار می‌آید. سپس ساختار آنها اندکی پیشرفته‌تر شده، بخش رویشی و زایشی از یکدیگر مجزا می‌شوند.

در قارچهای تکامل یافته‌تر این گروه ، ساختار ریسه یا هیف بوجود می‌آید. ریسه یا هیف آنها فاقد دیواره عرضی است. تولید مثل جنسی در این گروه نیز روند تکاملی را طی می‌کند و از ایزوگامی به آنیزوگامی و سپس ائوگامی می‌رسد. تعدادی نیز گامتهای غیر متحرک دارند و به روش تماس گامتانژیایی تولید مثل جنسی انجام می‌دهند که این قارچها تکامل یافته‌تر از دیگر قارچهای این گروه هستند. این گروه از قارچها به صورت ساپروفیت بر روی بقایای مواد آلی یا به صورت انگل داخلی و خارجی بر روی یاخته میزبان زیست می‌کنند.
زیر شاخه زیگومایکوتینا
قارچهای این گروه نیز جزء قارچهای پست بشمار می‌آیند و ریسه یا هیف آنها فاقد دیواره‌های عرضی (سپتا) است. تولید مثل غیر جنسی توسط هاگهای غیر متحرکی انجام می‌شود که معمولا در کیسه‌ای به نام اسپورانژیوم بوجود می‌آیند. تولید مثل جنسی توسط آمیزش دو گامتانژ صورت می‌گیرد. کیسه‌ای به نام اسپورانژیوم بوجود می‌آیند. در این حالت اندامهای جنسی دیده نمی‌شوند. هیف یا ریسه‌های رویشی ، گامتانژ را بوجود می‌آورند. این قارچها اغلب خاکزی هستند و غیر از خاک بر روی مواد قندی مانند نان و مربا و غیره زیست می‌کنند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

قارچ ها در آبهاي آشاميدني

قارچ ها در آب آشاميدني، در جدار داخلي لوله ها،درسيستم لوله كشي آب پيدا شده اند.

هر كدام از انواع آنها در داخل پساب حاصل از تصفيه و يا لجن باقيمانده حاصل از  سيستم تصفيه خانه آب وجود دارند.

ته نشيني ساده يا عمل فلوكولاسيون و حذف رسوبات به ميزان 80 الي 99% اسپور قارچها را حذف مي كند قارچها در پساب تصفيه خانه زنده مي مانند يا در مواد حاصل از تصفيه براي مدت هاي مديدي باقي مي مانند.

قارچهاي بيماريزا (پاتوژنيك) به طور مؤثري در آب مقطر براي مدتهاي نسبتاً طولاني ذخيره مي شوند.

مزه و بو در آب آشاميدني به حضور ارگانيسمها ي پروكاريوتيك همچون باكتريها، اكتيموميستها وسيانوباكترها مربوط است.بهر حال قارچها هم ممكن است در ايجاد بو دخالت داشته باشند. تاكنون 19 نوع از قارچهاي رشته اي از آبهاي سطحي كلرينه شده و آبهاي زيرزميني غيركلرينه شده جدا شده اند.تعداد متوسط شكل كلنيها در آبهاي زيرزميني ML                                            و در سيستم آبهاي سطحي ml        بود.قارچهاي مزوفيليك در همه نمونه هاي آب خام به طور مشترك وجود داشت.بهر حال تحمل دما براي قارچها در آب رودخانه بيشتر از آب درياست.ثابت شده كه عمل كوآگولاسيون شيميايي و پس از آن ضدعفوني در حذف قارچها كارايي بيشتري نسبت به عمل فيلتراسيون و ضدعفوني دارد.قارچها عموماً ساپروفيت هستند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آرمیلاریا اوستویا Armillaria ostoyae ‬نوعي قارچ است كه به قارچ عسلي Honey mushroom و يا به Shoestring Rot در نزد مردم معروف است.

گستره عجيب و ابعاد وسيع اين قارچ آن را به بزرگترین موجود زنده در جهان تبديل كرده است.

اين قارچ زمانيكه دانشمندان به دنبال علت خشك‌شدن و مرگ درختان در منطقه كوه‌هاي آبي اورگان بودند، كشف شد.

دانشمندان سن این قارچ را حدود 8000 سال برآورد كرده‌اند. كه به همين دليل مي توان آن را يك موجود باستاني زنده بر روي زمين نيز محسوب كرد.

این موجود زنده دور از چشم انسان، فرصت زيادي براي گسترش در سراسر منطقه پيدا كرده و موجودات زنده  ديگر نيز ندانسته روی آن قرار گرفته و به حيات پنهاني آن كمك كرده‌اند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

•قارچ ها شامل مخمرها و گونه هاي رشته اي يا كپك ها هستند.

•اين ارگانيزمها هتروتروف هستند (موجود هتروتروف و موجوداتي كه كربن را از مواد شيميائي آلي به دست مي آورند، اگر كربن را از گاز CO2 به دست آوردند، اتوتروف ناميده مي شوند. بدون كلروفيل مي باشد (كلروفيل ماده رنگي سبزرنگ در گياهان هستند).

•قارچ ها اغلب هوازي يا ميكروآئروفيلي هستند (كم هوازي).

•در تمام نقاط كره زمين هر جا كه ماده آلي غيرزنده وجود دارد، يافت مي شود.

• بين ميزان توده قارچي و مواد آلي رابطه مستقيم وجود دارد و شاخص خوبي براي اين نوع آلودگي مي باشد.

•در آب چشمه، معمولاً كمترين تعداد اسپور قارچ ها در قسمت نزديك به سرچشمه مشاهده مي شود.

• وجود تعداد زياد قارچ، نشانه مقدار بيش از حد مواد آلي است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب