نيتريت و نيترات در آب آشاميدني و راه های حذف آنها
عنصر نيتروژن 0.03 درصد از پوسته زمين را تشكيل ميدهد و گاز نيتروژن (NO2) بيش از 78 درصد از هواي تنفسي ما را تشكيل ميدهد. اين گاز يا از مايعسازي هوا يا از گرمكردن تري نيترات سديم (NaN3) به دست ميآيد. نيتروژن به اشكال مختلف در طبيعت وجود دارد. مهمترين تركيباتي كه در ساختار ملكولي آن به كار رفته، شامل انواع اسيدهاي آمينه، اوره (NH2)2CO، آمونياك (NH3)، مونوكسيد نيتروژن (NO)، نيتريت (NO2-)، نيترات (NO3-)، اكسيد نيتروس (N2O)، پنتااكسيد نيتروژن (N2O5) و تري كلريد نيتروژن (NCl3). فرم آلي نيتروژن از تجزيه بافت گياهان و حيوانات به وجود ميآيد. نيتروژن بخش اساسي ساختمان اسيدهاي آمينه را تشكيل ميدهد كه باعث شكلگيري بافت پروتئيني جانداران ميشود.
در اثر تجزيه پروتئينها (نيتروژن آلي)، يون آمونيوم (NH4+) حاصل شده كه اين تركيب طي فرآيند بيولوژيكي نيتريفيكاسيون (nitrification) كه يك فرآيند دومرحلهاي ميباشد، ابتدا توسط باكتريهاي نيتروزومانس به نيتريت (NO2-) و سپس توسط نيتروباكترها نيتريت به نيترات (NO3-) اكسيد ميشود. البته مقداري نيتروژن نيز از طريق تثبيت نيتروژن هوا توسط باكتريها و تخليه الكتريكي ابرها به صورت اكسيد دي نيتروژن (NO2) و اكسيد نيتروژن (NO) به خاك اضافه ميشود.
عوامل تهديدكننده منابع آبهاي زيرزميني
نشت
فاضلابهاي صنعتي و شهري، چاههاي جاذب فاضلابهاي خانگي، تخليه
غيربهداشتي فاضلاب در سطح زمين، دفع غيربهداشتي كودهاي حيواني، استفاده
بيرويه از كودهاي نيتروژني در مزارع و باغات كشاورزي و محلهاي تجمع و
نگهداري زبالهها و گورستانها از مهمترين عوامل تهديدكننده آبهاي
زيرزميني ميباشد.
آلودگي آبهاي زيرزميني يا از طريق منابع نقطهاي
مثل چاههاي جذبي فاضلاب يا از طريق منابع غيرنقطهاي مانند مصرف كودهاي
نيتروژني در مزارع كشاورزي صورت ميپذيرد. بعلت محلول بودن نيترات اين
تركيب به راحتي بوسيله آب از لايههاي مختلف خاك عبور كرده و به سفرههاي
آبهاي زيرزميني راه مييابد.
اندازه گيري نيتريت N- NO2-
روش A :
مواد مورد نياز :
1- سولفانيل آميد :
5 گرم سولفانيل آميد را در 500 ميلي ليتر اسيد هيدر كلرايد 2/1 نرمال حل كنيد.
2- N ( 1 – نفيل ) اتيلن دي آمين هيدروكلريد :
N ( 1 – نفيل ) اتيلن دي آمين هيدروكلريد را در 500 ميليليتر آب مقطر حل كرده و در ظرف تيره نگهداري كنيد.
3- نيتريت سديم :
- محلول A1 :
4927/0 گرم NaNO2 را در مقداري آب مقطر حل كرده و به حجم يك ليتر برسانيد.
- محلول A2 :
يك ميليليتر از محلول A1 را با آب مقطر به حجم 100 ميلي ليتر برسانيد.
= 1 ml 1 µg
از محلول A2 بمقدار 25/0 ، 50/0 ، 75/0 ، 00/1 و 50/1 ميليليتر انتخاب و هر كدام را به حجم 100 ميليليتر برسانيد و سپس با غلظتهاي 5/2 ، 0/5 ، 5/7، 00/1 و 50/1 ميكرو گرم بر ليتر منحني كاليبراسيون آن را رسم كنيد.