مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی تغییرات کیفیت فاضلاب تصفیه شده در اثر اجرای عملیات تغذیه مصنوعی
عبدالمجید لیاقت - استاد آبیاری و زهکشی گروه آبیاری و آبادانی، دانشگاه تهران
حمیدرضا جوانی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی گروه آبیاری و آبادانی، دانشگاه تهران
علیرضا حسن اقلی - استادیار آبیاری و زهکشی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی
چکیده مقاله:
کاربرد مجدد فاضلاب شهری تصفیه شده در کشاورزی و تغذیه مصنوعی در مناطق خشک و نیمه خشک، مورد توجهمتخصصان قرار دارد. در استفاده از فاضلاب تصفیه شده در جهت اجرای عملیات تغذیه مصنوعی، سرنوشت مواد اضافه شده بهخاک توسط فاضلاب از نظر انتقال آلایندهها به عمق خاک و حرکت در آبخوان بسیار مهم است، زیرا ممکن است موجبآلودگی خاک و منابع آبهای زیرزمینی گردد. در اجرای این تحقیق یک ستون استوانه ای L شکل از جنس PVC به قطر 30 سانتیمتر، جهت شبیه سازی حرکت قائم و نیز حرکت آب در لایه آبدار کم عمق در عملیات تغذیه مصنوعی استفاده گردید.طول قسمت افقی 300 سانتیمتر و طول قسمت عمودی 250 سانتیمتر در نظر گرفته شد. ستون مورد نظر از خاک لوم شنیپر شد و از فاضلاب تصفیه شده تصفیه خانه ماهدشت استان البرز برای اجرای عملیات تغذیه مصنوعی استفاده گردید. تأثیراستفاده از راهبرد مدیریتی غرقابی دائم به مدت 40 روز و یک دوره خشکی در حذف آلایندههای پساب در طول ستون خاک،در مدت زمان انجام آزمایش مورد بررسی قرار گرفت. مقادیر COD, BOD5، کلیفرم، کلیفرم مدفوعی، فسفر و نیترات در پساب ورودی و در نمونه های جمع آوری شده از طول مسیر حرکت به فواصل یک متر اندازه گیری گردید. نتایج به دست آمدهحاکی از کارایی بالای ستون خاک در حذف آلاینده های فوق وکارایی پایین ستون خاک در حذف نیترات می باشد، به صورتی که مقادیر حذف COD, BOD5، کلیفرم، کلیفرم مدفوعی، فسفر و نیترات در بهترین حالات به ترتیب 96/4، 91/8، 99/3، 99/4، 92/4 و 17/2 درصد به دست آمد.
کلیدواژه‌ها:
فاضلاب تصفیه شده، تغذیه مصنوعی، خاک، غرقابی دائم

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بر آورد بار آلودگی فاضلابهای صنعتی: ارائه روش و مطالعه موردی
امیر تائبی - دانشیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی اصفهان
علی دهنوئی - کارشناس ارشد اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان
چکیده مقاله:
در کشور ما و خصوصاً در چند شهر بزرگ صنعتی آن، فاضلاب بسیاری از صنایع، بدون تصفیه موثر و کافی به محیط پذیرنده هدایت شده و علاوه بر به مخاطره انداختن بهداشت عمومی، باعث آلودگی منابع آب و خاک می گردند. لذا انجام تحقیقات جدی و کاربردی در خصوص برخورد با معضل تصفیه این فاضلابهای ضرورت دارد. در این تحقیق به منظور بررسی میزان آلاینده های فاضلاب صنعتی صنایع مختلف ، اهداف: (1) ارائه الگوی کلی به منظور طبقه بندی صنایع به لحاظ کیفیت فاضلاب تولیدی آنها، (2) ارائه الگوی کلی به منظور برآورد بار آلودگی صنایع مختلف و (3) مطالعه موردی صنایع استان اصفهان به عنوان یکی از قطبهای مهم صنعتی کشور به منظور برآورد بار آلودگی فاضلابهای صنایع آن، مد نظر قرار گرفته اند. به منظور دستیابی به اهداف تعیین شده، صنایع برحسب نوع تولیدات، به ده گروه اصلی طبقه بندی شدند که صنایع هر یک از گروهها نیز برحسب کیفیت فاضلاب آنها به زیر گروههایی تفکیک شدند. از بین صنایع هر زیر گروه مولد فاضلاب صنعتی، تعدادی به عنوان نمونه در صنایع استان اصفهان انتخاب و از فاضلاب آنها، حداقل یک و حداکثر سه نوبت نمونه برداری شد. هم چنین از پساب واحدهایی که دارای تصفیه خانه بودند. نمونه گیری به عمل آمد و سپس پارامترهای کیفی فاضلاب واحدهای مورد بررسی، در آزمایشگاه تعیین شدند. براساس نتایج جمع آوری شده، بار آلودگی واحد در هر کارخانه تعیین و از آنجا بار آلودگی واحد در هر یک از زیر گروهها تعیین گردید. سپس بار آلودگی سالانه در هر زیر گروه و هر گروه از صنایع مولد فاضلاب صنعتی استان اصفهان تعیین شد.براساس نتایج به دست آمده مشخص گردید که (1) کیفیت فاضلاب صنایع در هر یک از زیر گروهها با هم تفاوتهای گسترده ای دارد به طوری که این موضوع، صحت طبقه بندی انجام شده را به اثبات می رساند(2) بار آلودگی واحد تعیین شده در هر زیر گروه از صنایع را می توان به صورت تقریبی در هر استان برای تعیین بار آلودگی سالانه فاضلاب صنایع آن به کاربرد،(3) مقایسه بار آلودگی تولیدی و ورودی به محیط توسط صنایع استان اصفهان، نشاندهنده آن است که در شرایط فعلی بخش اعظم بار آلودگی فاضلابهای صنایع استان اصفهان(حدود سه چهارم) بدون تصفیه وارد محیط پذیرنده آنها می گردد و (4) صنایع نساجی و چرم علاوه بر اینکه بیشترین تعداد را در صنایع استان به خود اختصاص داده، بیشترین سهم را نیز در آلودگی محیط داراست.
کلیدواژه‌ها:
فاضلاب صنعتی، بار آلودگی الانه ، بار آلودگی واحد ، کیفیت فاضلاب ، مطالعه موردی

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

هرنوع ماده قابل ترکیب با اکسیژن که در آبراههای طبیعی یا در فاضلابهای صنعتی وجود دارد میتواند طی فرآیندهای شیمیایی و بیوشیمیایی (باکتریایی) اکسیده شود و نتیجه آنست که مقدار اکسیژن موجود در آب کاهش پیدا خواهد کرد. اساسا" عکس العمل اکسیداسیون بیوشیمیایی بشرح ذیل نوشته میشود:
ماده قابل ترکیب با اکسیژن  + باکتری + مواد مغذی + اکسیژن  =  دی اکسید کربن + آب + مواد غیرآلی اکسیده همچون نیترات و سولفات

مصرف اکسیژن از طریق کاهش مواد شیمیایی همچون سولفات ها و نیترات ها بشرح ذیل مشخص می گردد:

از آنجایی که همه آبراههای طبیعی شامل باکتری و مواد مغذی هستند، تقریبا" هر نوع ترکیب زائدی که وارد این آبراهها میشود، واکنش های بیوشیمیایی بروز میدهد (همچون مورد فوق الذکر). این نوع واکنش های بیوشیمیایی در آزمایشگاه موجب ایجاد نیاز بیوشیمیایی به اکسیژن میشوند که BOD نامیده می شود.
مواد شیمیایی قابل ترکیب با اکسیژن (همچون مواد شیمیایی کاهنده) که وارد آب طبیعی میشوند بطور مشابه واکنش شیمیایی نشان می دهند (همچون موردی که در بالا ذکر شد). این نوع واکنش های شیمیایی باعث ایجاد نیاز شیمیایی به اکسیژن میشوند که COD نامیده میشود.
هر دو مورد آزمایشات BOD و COD  معیاری هستند برای تاثیر کاهش اکسیژن حاصل از آلاینده های زائد. در اکثر موارد هر دونوع آزمایش بعنوان سنجش آلودگی مورد تایید قرار گرفته اند. آزمایش B.O.D میزان نیاز اکسیژن در مواد آلوده کننده زیست تجزیه پذیر را تعیین میکند در حالیکه آزمایش C.O.D میزان نیاز به اکسیژن آلاینده های زیست تجزیه پذیر بعلاوه نیاز به اکسیژن آلاینده های قابل اکسیده شدن غیر زیست تجزیه پذیر را تعیین میکند. آزمایش باصطلاح B.O.D پنج روزه (5-day B.O.D)، مقدار اکسیژن مصرف شده اکسیداسیون بیوشیمیایی آلاینده های زائد را در طی یک دوره پنج روزه اندازه گیری می کند.
مقدار کل اکسیژن مصرفی به هنگامی که واکنش بیوشیمیایی بطور کامل صورت می گیرد،  B.O.Dنهایی (Ultimate B.O.D) نامیده می شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب