آزمایش مواد جامد معلق (TSS) در آب و فاضلاب
آزمایش مواد جامد معلق (TSS) در آب و فاضلاب
۱. اهمیت TSS
نشاندهنده غلظت ذرات معلق در آب که میتواند حامل میکروب، مواد آلی و فلزات سنگین باشد
معیار اصلی ارزیابی کارایی فیلتراسیون و فرآیندهای تهنشینی در تصفیه آب و فاضلاب
۲. روش انجام آزمون TSS
نمونهبرداری
برداشت حداقل 500 mL در بطری شیشهای یا پلاستیکی تمیز
حمل سریع به آزمایشگاه و نگهداری در یخچال تا 24 ساعت
آمادهسازی و فیلتراسیون
وزن کوارتز یا فیلتر سلولزی خشک و خالی (W₁)
صاف کردن نمونه با دستگاه فیلتر خلأ یا سرنگفیلتر (قطر منافذ 1.5–2 µm)
شستشو و خشکسازی
شستن فیلتر با چند میلیلیتر آب مقطر برای حذف نمکهای محلول
خشککردن فیلتر همراه با رسوب در فر با دمای 103–105 °C به مدت 1 ساعت
سردسازی و توزین نهایی
سردکردن فیلتر در دسیکاتور تا دمای آزمایشگاه
وزن مجدد فیلتر با رسوب (W₂)
محاسبه TSS
TSS (mg/L)=W2−W1Vنمونه (L)×103\{TSS (mg/L)} = \frac{W_2 - W_1}{V_{\{نمونه (L)}}} \times 10^3
۳. دستگاهها و لوازم مورد نیاز
فیلتر خلأ یا سرنگفیلتر با منافذ 1.5–2 µm
پمپ خلأ یا منبع فشار برای عبور نمونه از فیلتر
فر آزمایشگاهی قابل تنظیم در 103–105 °C
دسیکاتور برای سردسازی فیلتر
ترازو دقیق با دقت ±0.1 mg
کوره شستشوی کوارتز یا فیلتر سلولزی
۴. استانداردها و روشهای مرجع
Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater 2540‑D
ISO 11923 (Determination of TSS in wastewater)
EPA Method 160.2 (Total Suspended Solids, Gravimetric)
ASTM D 5907 (Standard Test Method for TSS)
۵. نکات اجرایی و مراقبتی
کالیبراسیون ترازو: قبل از هر سری اندازهگیری، با وزنههای مرجع
تمیزی فیلتراسیون: اجتناب از پارگی یا سوراخشدن فیلتر هنگام نصب
حجم دقیق نمونه: ثبت حجم نمونه پس از صاف شدن (V)
زمان خشککردن کافی: اطمینان از دستیابی به وزن ثابت (دو توزین پشت سرهم با اختلاف < 0.5 mg)
شستشوی ملایم فیلتر: جلوگیری از شستهشدن ذرات معلق روی فیلتر
ثبت شرایط آزمایش: دما، رطوبت آزمایشگاه و زمان خشککردن برای انطباق با استاندارد
اجتناب از آلودگی محیطی: پوشاندن فیلترها هنگام سردسازی و حمل و نقل
خلاصه:
روش TSS با صافسازی نمونه، خشککردن رسوب روی فیلتر و توزین گراومتریک مطابق Standard Methods 2540‑D انجام میشود. دقت در کالیبراسیون ترازو، تمیزی و یکپارچگی فیلتر، و ثبت حجم نمونه و شرایط خشکسازی برای حصول نتایج دقیق ضروری است.